Szerkesztés alatt
ST 10.4.2.01
Articulus secundus, quomodo
contemplativa vita Beatae Mariae designatur in evangelio, quod scilicet
legitur in festo assumptionis per Magdalenam
Circa secundum mysterium de vita contemplativa, significata in Magdalena videndum nobis restat, quomodo per ipsam contemplatio Beatissimae Virginis designetur. Ubi notandum, quod in sacro ipso evangelio tria opera notantur fuisse in Magdalena pertinentia ad contemplationem, per quae significatur Beatae Mariae contemplatio, quia haec summae fuerunt in ipsa:
- Primum in eo, quod dicitur sedisse et verbum audisse
- Secundum in eo, quod dicitur sororem suam solam reliquisse
- Tertium in eo, quod dicitur a Salvatore unum tantum necessarium esse
Primum est, quod Magdalena sedebat secus pedes Domini, et audiebat verbum illius, quia mens eius suspensa erat totaliter in Christum Deum, et mira suavitate pascebatur, in divini verbi auditione et meditatione, hoc opus tenetis, et vos, si sedetis in praedicatione attente audiendo sermonem et devote meditando. Hoc opus contemplationis summae fecit Mater Christi, plusquam omnis creatura. Nam ipsa improportionabiliter magis, quam in Magdalena, et in quotunque sancto fuerunt haec tria, videlicet illuminate mentis in Deum elevatio, et verbi Christi intenta auditio atque suavissimi dulcoris de gustatio et assaporatio.
Primo inquam summe fuit Beata Virgo illuminata mente in Deum elevata, quia ut volunt doctores in eius sanctificatione, in utero materno, tanta ei sapientiae claritas a Deo superinfusa est, quae et in superventione et obumbratione Spiritussancti, quando videlicet concepit Filium est adaucta, adeo quod vix potest exprimi, quam elevatum et illuminatum intellectum habuerit super omnes alias puras creaturas; super Neronem, qui habuit peritiam artium mechanicarum, super Aristotelem, qui omnium naturalium rerum claram notitiam habuit, ut testatur etiam Hieronymus de ipso, super Platonem, qui substantiam separatarum notitiam tradidit, super Ptolomeum regem, qui astrorum omnium notitiam acquisivit. Denique super Moysen, qui creaturarum novit originem, quod Aristoteles ignoravit. Viditque Deum facie ad faciem.1 Super Stephanum, qui vidit caelos apertos. Super Paulum, qui usque ad tertium caelum raptus est. Super David, qui fuit secundum theologos in primo di. II. eximius prophetarum, eo quod altiora prophetavit. Super Iohannem baptistam, qui praedixit adventum Christi, et digito demonstravit dicens: Ecce agnus Dei.2 Super Iohannem evangelistam, qui dixit: In principio erat Verbum etc.,3 de quo ait Augustinus, quod si parum altius intonasset, eum mundus capere non potuisset. Praeterea super omnes sanctos et sanctas Dei fuit Beata Virgo illuminata, unde aliqui dicunt, quod et sanctus Bernardinus de Senis in suo sermone de admirabili gratia et gloria matris Dei tenet et astruit, quod videlicet tanto lumine illustrata fuit Beata Virgo, cum esset etiam in ventre suae matris, quod non tantummodo plene habuit liberi arbitrii usum et plenum lumen rationis, sed etiam fuit in sublimiori contemplationis statu, quam unquam aliqua pura creatura viatrix in aetate perfecta. Ita quod tam altissimae contemplationis lumen habuerit, ut perfectius etiam in ventre matris contemplaretur Deum, quam unquam fuerit contemplatus aliquis in perfecta aetate. Et licet aliquando, sicut et ceteri corporaliter dormiret, attamen somnus, qui pellit in nobis liberi arbitrii actum, et merendi usum non fuit in ipsa, unde dicere poterat illud Canti V.: Ego dormio, et cor meum vigilat,4 scilicet in contemplatione. Unde ipsa magis excessit in contemplatione Dei dormiendo, quam aliquis alius vigilando. In quo quidem lumine contemplationis altissimae ipsa Beata Virgo perfecte hoc intellexit et cognovit:
Primo naturam creatam irrationalem
Secundo naturam creatam rationalem
Tertio naturam creatam spiritualem, id est angelicam
Quarto naturam increatam divinalem, in cuius videlicet creatoris lumine congruit omnes creaturas, et omnia prae erant fugienda et aspernanda, et quae erant sequenda et amplectenda, et per quem modum omnia essent odienda vel diligenda. Habuit enim tantam cognitionem creatoris, ut in ipsa cognitione omnia alia cognosceret, ut in ipsa verificaretur illud prophetae: In lumine tuo videbimus lumen.5 Etenim Aristoteles in III. De anima in principio ait, quod potentia sensibilis concepto obiecto excellenti impeditur postea in actu suo circa obiectum minimum, ut patet de illis, qui postquam viderunt solem, non possunt videre minima. Potentia autem intellectualis econverso postquam intellexit, sublimia facilius intelligit infima. Et ideo Beata Virgo sublimata ad tantam cognitionem Dei, quod a nullo creato intellectu conpraehendi potest facillime, postea intelligebat omnia creata et perfecte omnia praedicta. Nec mirandum, si ante debitam aetatem haec praemissa habuit Beata Virgo. Nam beatus Nicodemus in infantia tantum usum rationis habuit, ut quartam et sextam ferias discerneret et ieiunaret. Sanctus vero Benedictus in pueritia cepit miraculis coruscare. Et Iohannes baptista, ut inquit Ambrosius, super Lucam vere cognovit Christum in utero matris non ex natura, sed gratia, qui etiam in aetate quinque annorum fugit mundum et intravit desertum. Si igitur isti habuerunt usum rationis ante debitam aetatem, quae est VII annorum de lege communi, extra de delic. puer. ca. I. et de pe. et re. ca. Omnis, quanto magis de Beata Virgine altiori et ampliori modo ista credenda sunt. Merito ergo ipsa vocata est Maria, quod interpretatur illuminata vel illuminatrix secundum Hieronymum, quia nomina debent esse consona rebus, XII. q. I. in ca., clericus, et de praeben. et dig. cap., cum secundum apostolum. Ecce Mariae illuminata contemplatio, per quam sedebat mentaliter secus pedes Domini etc.,6 tanquam et plusquam Magdalena.
Secundo plusquam Magdalena, vel quaelibet creatura verbum Christi intente audiebat Beata Virgo, quae non solum publicas praedicationes Domini Iesu, quando ceperat iam praedicare, sed etiam in privato, quando puer erat audiebat verba secretorum caelestium et vitae futurae occulta mysteria ad sui consolationem ab eodem Domino Iesu. Nam secundum Anthonium florem, ubi scripsit Beata Virgo sciens Dominum Iesum, quod tantam scientiam tunc puer habebat, quantam nunc in caelis habet, verisimile est, quod interrogabat eum aliquando de secretis caelestibus. Et pie imaginari potest, quod Beata Mater ponebat filium suum dulcissimum ad sedendum, et ipsa humiliter se ponebat ad pedes eius dicens: O dilecte fili et Deus meus. Rogo vos, dicite mihi de divinitatis et Sanctae Trinitatis gloria, et de ordinibus angelorum, quomodo stant in caelis, quia Moyses et alii prophetae de his nil dicunt. Et de sanctis animabus, ubi collocabuntur. Et quis bonus filius, quis interrogatus a matre de re bona, non responderet ei ad consolandum eam. Respondens ergo Filius dixit: Ego – inquit – cum Patre et Spiritussancto ab initio et ante saecula aeternaliter gloria divinitatis unum sumus. Ego a Patre aeternaliter genitus Filius, Pater vero a nullo, Spiritssanctus autem procedens a me Filio et a Patre equales tres persone in una substantia divina existentes ab aeterno, coequalis aeternitatis, immensitatis omnipotentiae, omni scientiae vel sapientiae, benignitatis et bonitatis. Denique ego, Filius Dei – inquit – ab initio cum Patre et Spiritusancto creavi caelum empireum et mox ipsum repletum angelis, qui sunt distincti in novem ordinibus etc. Item interrogavit iterum illa dicens, ubi eras Fili, cum mundum nondum creasses. Respondit in Patre et Spiritussancto, et Pater in me et Spiritussancto. Et Spiritussanctus in me et Patre, et cum nil creatum foret, erat Deus totus in seipso summa in gloria divinitatis aeternaliter felix et laudabilis per saecula. Et illa, quale est illud caelum fili mi, ubi gloria tua et omnium angelorum fulget. Respondit: O dilecta mater, est illud pulcherrimum, speciosissimum, lucidissimum et spaciosissimum, iocundissimum et amenissimum. Nam civitas illa non eget sole aut luna, sed claritas Dei illuminat eam. Et iterum interrogabat dicens: O fili, quales sunt illi angeli, et qui ex eis in superioribus, atque qui in inferioribus aut mediis ordinibus. Respondit Dominus Iesus: O dulcissima mater, angeli sunt purissimi et mundissimi, tamquam specula Dei formis bonitatis, superiores sunt in eis seraphin, et infra eos cherubin et throni, media hierarchia sunt dominationes, principatus, potestates. Infima, virtutes archangeli, angeli. At illa aiebat: Gabriel – inquit –, qui mihi annunciavit conceptum tuum, o fili, praeduce vere fuit pulcherrimus, sed et angeli, quos mihi apperentes saepius vidi fuere formosi valde. At Dominus Iesus in hac vita non potest videri plene eorum pulchritudo, quia in futuro videbitur mira eorum formositas, quam nequaquam mens hominum trenorum valet in praesenti vita cogitare ad plenum etc. Item illa, o fili, quales animae stabunt cum angelis. Respondit Iesus, secundum merita et demerita assignabuntur, alii in superioribus, alii in mediis, alii in inferioribus angelorum ordinibus, ex quibus mali angeli ceciderunt etc. At illa: Fili mi, apostoli tui, ubi erunt. Respondit Iesus in supremo ordine, quia ardentissimos eos mea ignita caritate, Spiritussanctus meus perficiet dignos, propter quod seraphin ordinem merebuntur.
Item o fili praedulcissime, ego in quo ordine ero. At filius: O mater amantissima, vos non eritis in aliquo horum ordinum, sed super omnes choros angelorum exaltabimi, tanquam regina in throno regio. Duae enim cathedrae sunt nobis praeparate in caelis. Una mihi, quae est a dextris Dei Patris. Altera vobis, o mater veneranda, ut et vos sitis ad dextram meam, iuxta illud Ps.: Astitit regina a dextris tuis etc.,7 et III. Re. II.: Positus est thronus ad dextram regis, et sedit mater eius ad dexteram eius etc.8
Item altera die interrogabat mater filium de locis poenalibus inferni. Et Christus edocebat, quomodo pueri in lymbum puerorum nunquam faciem Dei visuri. Et purgandae animae in purgatorium, atquae animae damnandae in inferiorem infernum ponentur. Ubi et secundum diversa peccata diversis poenis punientur. Insuper cum Christus publice praedicaret, sequebatur eum mater eius sedens secus pedes eius, et audiens verbum illius. Ecce ergo verbi Christi auditio figurata in Magdalena etc.
Tertio in Maria fuit multomagis, quam in magdalena, dulcoris divini atque suavissimi degustatio super omnes creaturas, ut ostendit Augustinus in Omelis, huius evangelii ita dicens: De parte Mariae, quae optima praedicatur, quae et qualis et quanta fuerit in Beatissima Virgine Maria, quis digne eloquetur, quomodo magna multitudo dulcedis Dei fuit in ea, quando Spiritussanctus in eam supervenit, et virtus altissimi obumbravit, et de eodem Spiritus concepit. Quid est, quod in ea non sapiebat, in qua Dei sapientia habitabat, et in cuius utero Christus sibi corpus adaptabat, Maria haec, non tantum ad pedes, sed etiam ad caput Domini sedens audiebat verbum illius, haec conservabat omnia verba, scilicet pastorum angelorum magnorum, necnon et ipsius filii conferendo in corde suo. Nemo unquam sicut haec Virgo Beatissima gustavit, quam suavis est, Dominus inebriabatur ab ubertate domum suae et torrente voluptatis suae portabatur. Nec mirum, quomodo apud eam, immo intra eam erat fons vitae, de qua manabat tanta perfectio utriusque vitae. Haec ille.