Szerkesztés alatt
Incipit liber tertius
de mysterio purificationis Beatae Mariae 03 01
Tertius liber de mysterio purificationis
Beatae Mariae dividitur in quattuor partes: prima pars de huius
purificationis Mariae solemnitate, secunda de Beatae Mariae martyrio,
gladiique dolorositate, de qua hic propterea agitur, quia circa tempus
puricifationis de hoc martyrio per Simeonem est prophetatum dicentem:
Tuam ipsius animam pertransibit gladius. Tertia pars de gladii
Mariae et doloris praecellenti acerbitate. Quarta parte condempendenter
adiungetur sub alio processu de planctu Mariae, prosequendo illud Evangelium
Ioh.: Stabat iuxta crucem Iesu mater eius etc. Potes
etiam occasione huius purificationis invehere praedicando de puritate
vel virginitate Mariae, de quibus habes speciali liber????, ideo hic
praetereo.
Pars prima de purificationis
Mariae solemni mysterio
Impleti sunt dies purgationis
Mariae secundum legem Moysi et tulerunt Iesum in Hierusalem, ut sisterent
eum domino. Lu. II., et in Evangelio huius solemnitatis.
Nimirum dies haec ab omnibus Christicolis devote debet celebrari, si bene advertimus, tum quia hodie est festum Beatae Mariae, tum quia est etiam festum Domini Iesu, tum denique quia est festum laetificationis sanctarum animarum.
Primo inquam est festum Beatae Mariae, quia hodie secundum legem Moysi ad purificationem accessit, licet non tenebatur, nec indigebat, ut infra dicetur, et ideo dies haec dicitur purificatio Mariae.
Secundo quoque est festum Domini Iesu, quia hodie oblatus est in templo Deo Patri, cuius erat filius ab aeterno, propter quod etiam hodie candelas consecratas manibus portam. Et ob hoc dicitur haec dies candelaria festivitas ad significandum, quod Christus Deus manibus Virginis Mariae hodie sit apportatus in Hierusalem et ad templum offerendus, quod candela cerea significat, quia sicut cera ab apibus sine commixtione et pollutione producitur, ita caro Christi ex pura virgine sine corruptione est concepta et genita.
Tertio hodie est festum exultationis sanctarum animarum, quia hodie cum laetitia sanctus Simeon et sancta Anna obviaverunt Christo et ipsum Deum et Salvatorem laudantes cum sacerdotibus offerendum susceperunt. In cuius signum hodie ecclesia processionem agit et idcirco dicitur hoc festum tertio nomine Ypopanti ab ’Ypo’, quod est ire, et ’anti’, quod est obviam. Insuper hodie sancti patres in lymbo exultaverunt audientes Christi adventum a sancto Simeone decedente et eis nunciante. Praeterea gaudebat hodie Deus Pater de sui Filii oblatione, item gaudebant angeli corcumdantes Christum dominum et Benedictam eius Matrem. Et ideo gaudet etia Ecclesia canens in missae introitum illud Ps. XLIV.: Suscepimus Deus …..quod potest esse aliud thema.
Unde de hac gaudiosa purificationis solemnitate acturi tria mysteria notabimus.
- Primum dicitur mysterium congruitatis
- Secundum dicitur mysterium exemplaritatis
- Tertium dicitur iocunditatis
Articulus primus, quod
Beatam Dei Matrem congruebat suscipere sacramentum purificationis secundum
legem Moysi, quamvis ad id non obligaretur. 03 01 01
Primum mysterium de purificatione Mariae dicitur congruitatis, ubi quaestio est: utrum congruebat Beatam Dei Matrem Virginem suscipere legalis sacramentum purificationis. Et ad hanc quaestionem respondetur secundum sanctos doctores, praecipue Franciscus Mayronis per duas conclusiones. Prima conclusio, quod Beata Maria Dei Mater vera legi purificationis non erat obligata. Et hoc ostenditur triplici ratione.
- Prima ratio ex parte prolis
- Secunda ratio ex parte matris
- Tertia ratio ex parte legis.
Prima ratio ex parte prolis, id est Christi, qui erat super legem, Lu. VII. ca.: Dominus enim est Sabbati Filius hominis, ideo sicut nec filius, ita nec mater obligatur.
Secunda ratio ex parte matris, quia ipsa fuit virgo purissima et sine omni peccato, atque sine omni sorde et foeditate pepererat Christum, ut dicit Leo papa in sermone de nativitate Domini: Ab hac nativitate deest illud, quod de omnibus legitur. Nemo mundus a sorde, nec infans, cuius est unius diei vita super terram. nihil in istam singularem nativitatem de carnis concupiscentia transivit nihil de peccati lege manavit. Haec ille.
Tertia ratio ex parte legis, quia ista lex purificationis posita erat sub conditione. Mulier – inquit – si suscepto semine peperit etc. Le. XII. Et ideo non obligabat matrem, quae non suscepto semine, sed Spiritus Sancti spiramine conceperat et pepererat, et sic patet.
Secunda conclusio, quod mater Dei quamvis non indigebat nec renebatur, tamen decebat, ut sacramentum purificationis legis Moysi susciperet. Et hoc ostenditur triplici ratione.
- Prima ratio honorificationis
- Secunda ratio diabolicae confusionis
- Tertia ratio humanae aedificationis.
Prima ratio divinae honorificationis, quia Spiritu Sancto docente noverat Beata Maria hoc fore ad Domini honorem dupliciter. Primo quidem, quia legem a Deo datam per Moysen tamquam bonam et veram confirmabat, cum ipsi legi oboediendo venerabatur ipsam. Sicuti et Christus, qui circumcisione non indiguit et tamen suscepit pro legis honore, ita eius mater exemplo Christi edocta hoc legis sacramento legem honoravit. Secundo quoque hoc erat ad Dei honorem et Christi manifestationem, cum Beata Mater censebat in hoc prophetias divino spiritu praedicatas adimpleri.
Sed diceres, quales prophetiae in hoc implebantur. Respondetur, quod primo prophetia Aggaei II. ca., ubi habetur, quod cum Zorobabel reaedificasset, templum Dei destructum per Babilonios, factum est verbum Domini ad aggaeum prophetam et dixit: Quis in vobis relictus est, qui vidit domum istam in gloria sua prima? Adhuc modicum et veniet desideratus cunctis gentibus et et implebo domum ista gloria – dicit Dominus. Magna erit gloria domus istius novissimae, scilicet reaedificate plusquam primae, scilicet aedificate per Salamonem. Modo secundum expositores doctores haec omnia impleta sunt praecipue in ista purificatione, quia tunc venit desideratus cunctis gentibus, id est Christus manibus maternis portatus in templum istud.
Unde multipliciter fuit maior gloria istius domus ultimo aedificate, quam primae, quod patet. Primo quia in ista fuit mater Domini educata secundum Hieronymum. Secundo, quia ibi voto virginitatis fuit consecrata Deo. Tertio, quia miraculose desponsata ibi fuit mater Dei. Quarto ab angelis ibi fuit frequenter visitata. Quinto ibi Dominus Iesus, Dei Filius oblatus et Spiritu Sancto prophetico a Simeone et Anna manifestatus. Sexto, quia ibi in medio doctorum inventus. Septimo, quia ibi multotiens docuit et mirabilia fecit.
Item ad id est alia prophetia tunc impleta, scilicet Malach. II.: Ecce ego mitto angelum meum, id est Iohannem Baptistam, qui dicitur angelus, non natura, sed officio. Mat. XI. ca. sequitur: Et stanti veniet ad templum suum dominator, quem vos quaeritis. Quia Christus stanti prius Iohannem manifestando se, venit in templum et Iudeam per praesentiam corporalem.
Secinda ratio diabolicae confusionis, quia noverat Beata Virgo, quod hoc deceret facere, ut ad purificationis legem accederet propter confusionem diaboli. Pro eo, quod sic Christi divinitas et Beatae Mariae virginitas celabatur diabolo, ne humana redemptio impediretur ab ipso. Quod declaratur, quia secundum Isidorum et communiter doctores si diabolus certitudinaliter agnovisset Christum, numquam crucifigi Dei Filium per Iudaeos procurasset, ne sua potestate contrita homo redemptorem habuisset. Sed si Beata Maria non ivisset ad purificationem, debuisset se manifestare, quod prius partum foret virgo, et sic innotuisset hominibus et diabolo Filii sui divinitas. Iuxta illud Esa. VII.: Ecce virgo concipiet et pariet filium etc.
Sed diceres: Numquid diabolus potuit hoc cognoscere aliunde, quod Maria prius partum non est corrupta? Respondetur secundum Thomam III. parte Summae q. IX., quod hoc diabolus virtute suae naturae potuisset cognoscere, nisi prohibitus fuisset. Unde Augustinus III. De Trinitate dicit: Diabolus multa potest virtute suae naturae, a quibus prohibetur virtute divina. Prohibebatur ergo a Deo cognoscere modum partus Domini, ne redemptorem humani generis impedivisset, si hoc cognovisset. Prohibebatur etiam Virgini appropinquare ab angelis eam custodientibus secundum illud Cant. III.: En lectulum Salamonis LX fores ambiunt et uniuscuiusque en sis super femur suum propter timores nocturnos? Lectulus enim veri Salamonis, id est Christi est Mater Virgo, in qua novem mensibus quievit. Hanc multi angeli ambierunt obsequione custodientes et daemonum incursus repellentes, et sic patet.
Tertia ratione humanae aedificationis, quia homines ex hoc plurimum aedificabantur dupliciter. Primo quidem, quia Iudaeis scandalum tollebatur, ne dicere potuissent, quod ideo Christus non deberent recipere, quia legem non observasset. Secundo, quia fidelibus exemplum humilitatis et puritatis amandae et sectandae proponitur, ut doceamur, quod nisi fuerimus purificati a peccatis, regnum Dei intrare nequibimus. Unde Apoc. XXI.: Nil coinquinatum intrabit in illud, scilicet caeleste regnum. Unde cum ipse Christus purissimus fuerit, tamen sistitur in templum Deo secundum legem purificationis.
Sed diceres, cum Christi humanitas fuerit Domino semper praesens, quia unione personali sibi coniuncta, quomodo ergo dicitur sisti? Secundum Glossa: id est praesentari vel offerri, aut consecrari Deo. Respondetur secundum Athanasium, quod licet christus secundum humanitatem fuerit Deo semper praesens, tamen bene dicitur sisti, id est praesentari, scilicet secundum legalem caeremoniam in templo offerendo. Ut sicenim antea praesentatus non fuerat. Et hoc fecit Christus potissime pro nostrae salutationis instructione, ut nos discamus, quomodo Deo praesentari debeamus purificati a peccatis, ut patebit. Et sic non propter se indigendo hoc fecit Christus, sed prpter nos. O igitur fidelis anima, disce Deum diligere et honorare in suis praeceptis et Christum ac eius Matrem imitari in puritate pro caelesti gloria aquirenda.