Szerkesztés alatt
Articulus secundus de perfectione
divinae incarnationis et conceptionis Christi
Capitulum I. 01 07 02 01
Secundum mysterium declarandum de ista sacratissima conceptione Domini nostri dicitur perfectionis. Ubi ostenditur, quanta perfectione sit conceptus Dominus Iesus in utero sacratissimae Virginis Mariae, ubi nota, quod licet Christus multiplici perfectione sit conceptus, tamen ut eas compendiosius perstringamus, triplicem in hac parte huius conceptionis excellentiam et perfectionem declaramus.
- Primo perfectionem ex parte matris
- Secundo perfectionem ex parte humanitatis Domini
- Tertio perfectionem, qui se tenet ex parte divinitatis Christi
Primo itauqe in hac divinica conceptione contemplemur perfectionem et excellentiam, quae se tenet ex parte matris, quoniam ipsa Beata Virgo triplicem perfectionem in hac conceptione habuit.
- Primo perfectionem virginitatae
- Secundo perfectionem charitatis
- Tertio perfectionem maternitatis
Primo inquam habuit perfectionem virginitatis, quia ipsa concepit filium sine corruptione virginitatis, et sine omni concupiscentia ac delectione carnali, quin potius in summa suavitate spirituali, quia eius mentem inhabitabat Deus, et ideo exultabat cor eius in Deo salutari suo. Unde Augustinus libro de Virginitate dicit, quod beatior fuit Beata virgo concipiendo Christum mente, quam corpore. Et infra concludit, quod propinquitate Mariae materna nil profuisset, nisi felicius Deum corde, quam corpore gessasset. Haec ille.
Istud autem quomodo sit intelligendum? Respondetur secundum doctores, quod non aliter, nisi considerentur inquantum unum non excludit aliud, alius secus, quia concipere Christum carne et esse Dei matrem non potest esse sine sanctitate mentis. Unde ista conceptio in Maria est optima, quae est carne et mente. Si enim posset quis concipere Christum carne sine conceptione mentis, fide nil esset.
Secundo habuit perfectionem sanctitatis, quia nulla fuit in hac conceptione infectio, scilicet peccati originalis, quoniam de Spiritu Sancto Beata Virgo filium concepit ex purissimo suo sanguine, propterea angelus dixit, Lu. CCI.: Ideoque et quod nascetur ex te, sanctum vocabit Filius Dei. Sanctum quippe secundum Dionysium XL. c. De divinis nominibus dicitur illud, quod est a omni immundicia liberum et perfectum ac mundum et immaculatum.
Quod?? autem conceperit ex purissimo suo sanguine, ostenditur tripliciter. Primo ex sententia doctorali, secundo ex exemplo miraculi revelati, tertio exemplo ex similitudine naturali.
Primo ostenditur sententia doctorali, ita enim communiter doctores sentiunt super tertio Sententiarum dist. III. c. primo, ubi Magister dicit: Christus – inquit – copulavit ex purissimis et sanctissimis ipsius Virginis sanguinibus carnem animatam anima rationali non feminas, sed per Spiritum Sanctum creans. Haec ibi. Et est sententia Damasceni. Sed quaeri hic potest de hoc, quod dicitur per Spiritum Sanctum creans, quomodo iste sanguis dicitur creatus in Beata Virgine. de quo, scilicet sanguinem sanctum est corpus Christi, cum ille sanguis non est factus de nihilo, nam creare est aliquid ex nihilo facere. Ad hoc respondetur secundum Bonaventuram, quod hic creare accipitur pro condere, quia caro Christi condita est ex illo purissimo sanguine Spiritus Sancti virtute et potentate , scilicet Siritus Sanctus condidit et formavit sua potentia corpus Christi, non extra, sed intra eius gloriosa viscera mensibus novem educandum.
Sed adhuc quaeritur, de quo sanguine puro virginali et quomodo formatus est Christus. Respondet Iohannes Nider allegans sententiam Alberti Magni, quodex purissimis guttis sanguis cordis virtute Spiritus Sancti in eius uterum per venas deductis, ut pie creditur. Et quomodo hoc patet in exemplo immadiate subsequitur.
Secundo ergo hoc idem ostenditur exemplo miraculi revelati. Nam praedicitus magister Iohannes in sermone suo de annunciatione refert Magnum Albertum scripsisse, quod novit quendam religiosum simplicem Deum valde timentem, qui cum apud se miraretur de conceptione Filii Dei in utero virginali in oratinibus p???libus rogavit Beatam Virginem, ut cernificaretur de illo. In nocte igitur natalis Christi per eundem prima celebrata missa prope altare vidit lucem magnam, et nobilissimam Dominam dicentem: „Quare hesitas – ait – de conceptione Fili mei? Num reperies scriptum in Evangelio, quod turbata fui in sermone angeli: Motu enim naturali in turbatione hominis ascendit sanguis ad cor eius in solacium ipsius cordis et confortatione. In ipsa ergo turbatione ex purissimis guttis sanguinis cordis mei operatione Spiritus Sancti conceptus est in me Filus Dei.” Tunc ille attonitus brevissimis verbis quaesivit: „Quare hoc?” Cui illa benigne respondit: „Ex purissimis gutti sanguis cordis mei ideo conceptus est meo utero filius meus, videlicet ut magis diligerem ipsum, et ut magis moererer in passione illius haec”, ut refert Albertus super „missus est”, super verbo „Dominus tecum”. Et profecto quia istud non repugnat fidei vel Scripturae, sed consonat etiam Romani fidei et pietati, ideo teneri potest.
Tertio hoc idem ostenditur similitudine naturali. Videmus enim, quod flores gignuntur sine corruptione ex subtilissimis humoribus virgulae et fructus arborum ex puris medullis arboris. Sic Christus ex puro Virginis sanguine, unde Christus Esaiae XI. flori comparatur: Egredietur virga, id est Beata Virgo de radice Iesse, et flos de radice eius ascendet, id est Christus. Denique Aristoteles V. libro de animalibus dicit, quod in Arabia est quaedam avis regia et magna, nomine ormonela, quae solum in Arabia habitat; haec avis guttam emittit sanguinis, suique tandem in adventu solatis luminis vivificatur, et similem sibi procreat aviculam. Si ergo natura id valet facere, ut ex gutta sanguinis avis producatur absque maris concubitu sola virtute caelestis vel solaris luminis, multo magis id Deus potuit, ut ex gutta sanguinis Beatae Virginis corpus Christi formaretur Spiritu Sancto id faciente.
Tertio in hac conceptione eata Virgo habuit perfectionem maternitatis, quia vera et perfecta mater Christi extitit. Nam ex hoc aliqua mulier dicitur alicuius mater, quod cum concepit et genuit, sed Beata Virgo Christum concepit et genuit, ergo eius mater est. Unde Matthaei primo: Cum esset desponsata mater Iesu, Maria Ioseph. Ubi nota secundum Thomam III. parte Summae q. XXXI. ar. III. et prima parte q. XXVII. ar. II., quod ad hoc, ut aliquis sit pater vel mater, requiruntur quattuor. Primo vitae generatio, ex hoc enim est maternitatis vel paternitatis ratio, quia viventem generavit, et ideo ???? mater non dicitur lignum, nec ignis generans dicitur mater ignis generati. Secundo requiritur substantiae collatio, et ideo artifex non est pater vel mater mensae, quam facitm quia nil confert de illa substantia. Tertio materiae praeparate administratio, et ideo quamvis homo sit de terrae limo formatus, non tamen proprie dicitur terra mater hominis. Quarto naturae assimilatio in specie, unde capillus vel vermis, qui generatur ex homine non dicitur filius hominis, quia non habet specificam similitudinem cum homine.
Ex
istis rationibus probatur, quod Beata Virgo vere sit mater Christi.
Primo quia vivum genuit, imo ipsam vitam Christum, sicut ipse
Ioh. XIV.: Ego sum via, veritas et vita. Secundo
quia de substantia sua contulit in generatione Christi proprium sanguinem,
Tertio quia praearatam materiam praestitit, scilicet purissimum
sanguinem, qui Christo conveniebat. Quarto quia sibi similem in specie
produxit, unde vera mater Christi fuit. Proinde ipsa figurata est per
tabernaclum Domini foederis, in quo habitavit Deus. De quo habetur
Exo. XXV. et Heb. IX., quod habuit Deus partes.
Prima longior et latior, quae significat Beatae Mariae corpus sanctissimum.
Nam illa pars tabernaculi vocabatur sancta, cuius Mariae sanctitati
comissa est latitudo et longitudo totius mundi, id est hominum et angelorum.
Secunda pars propter excellentiam vocabatur sancta sanctorum, quae significat
animae Mariae praecellentiam, de qua Alexander de Hales super
illud Cant. „Tota pulchra es”
dicit: Nequaquam praeelegisset eam Deus, nisi esset omnibus dignior,
Deo dulcior et universis excellentior.
Capitulum II. 01 07 02 02
Secundo contemplemur perfectionem humanitatisChristi, in qua fuit triplex perfectio in conceptione.
- Prima perfectio subitaneae organisationis
- Secunda perfectio complete animationis
- Tertia perfectio divinae felicitationis
Prima inquam perfectio subitaneae organisationis, quia conceptio Christi non fuit sicut nostra. Nostra quippe conceptio est successiva et in tempore virtutem defectivam naturae agentis, ita quod conceptio maris non proficitur, nisi usque ad quadragesimum diem, ut dicit Philosophus IX. libro De animalibus. Feminae vero conpetio usque ad octuagesimum diem vel citra. Augustinus vero super Iohannem dicit, ut dist. III. scribitur tertii Sententiarum, quod maris conceptio perficitur quadragesimo sexto die. Sed Christi conceptio fuit subitanea et in instanti secundum Thomam super III. dist. III. et Bonaventuram dist. II. eiusdem tertii, Richardum et alios concorditer doctores. Ratio, quia conceptio Christi facta est virtute mirabili et divina mirabiliter operante, sed virtus mirabiliter operans est infinita et operans infinitae ac perfectissimae. Deut. XXII.: Dei perfecta sunt opera. Ergo videtur, quod eius operatio fuerit instantanea. Unde haec quattuor in conceptione Christi fuerunt in eodem instanti??, scilicet conversio sanguis purissimi Beatae Virginis in carnem et alias partes corporis Christi, et formatio membrorum eius organicorum, et animatio corporis organicim et assumptio corporis animati in unitatem divinae personae. Unde Augustinus sicut in libro III. Sententiarum scribitur dicit: In utero Virginis non prius caro concepta est et postea divinitas venit in carnem, sed mox ut Dei verbum in uterum venit, factum est caro servata proprietate naturae et perfectus homo in veritate carnis et animae. Haec Augustinus.
Secunda perfectio corporis et humanitatis Christi in eius conceptu dicitur animationis, quia in eodem instanti, quo concepit Beata Virgo corpus Christi, fuit perfecte animatum rationali in eodem instanti creata. Unde Hiere. XXXI.: Novum facit Dominus super terrarum, femina circumdabit virum. Virum, inquit, quia Christus in instanti conceptionis fuit tam, quoad lineamenta corporis et organa omnia, ut praedictum est, quam quoad omnes virtutes animae gratiam et sapientiam. Scivit enim omnia instanti suae conceptionis.
Et haec praemissa Holcot super librorum Sapientiae et Petrus Aureoli in suo compendio et doctores super III. Sententiarum dicunt praecipua puncta admiratione digna suo, et his superadditur tertium punctum secundum Franciscum de Maironis sermone de nativitate.
Primum punctum, quod numquam fuit aliquis puer ita parvus, sicut Christus, quoniam ait Magister in tertio dist. III. membrorum Christi distinctioni: Ipso momento conceptionis per omnia lineamenta et organa perfecta fuit, et tam parva erat, ac tenuis, quod humano visui vix posset subiici. Et diebus illis, scilicet XLVI. perfecte est aucta et notabilis facta paulatim crescendo. Huius patet ratio, quia alii pueri quando animantur et perfecte organizantur secundum omnia membra sunt XLVI. Vel secundum Philosophum XL. dictum, et ideo tanto fuit minus corpus Christi aliis quando est conceptum et statim animatum, quantum infra XLVI dies augeri potuisset in utero.
Quod si quaeritur, unde est hoc, quod Deus corpus illud tam parvum voluit paulatim ad perfectam quantitatem deduci mediante naturae operatione, et non fecit subito magnum. Ad hoc dicendum secundum Bonaventuram super tertio, dist. IV. q. VL ar. I., quod quamvis Deus facere potuisset alio modo, hoc tantum modo fecit congrue triplici ratione. Primo ut confirmaret veritatem, dum per hoc ostendit, quod veram et non fantasticam carnem assumpsit, et hoc fuit optimum, quia sine fidei veritate nullus est fructus incarnationis. Secundo ut commendaret humilitatem, dum Dei filius rex regum factus est parvulus, et qui prius nullo indigebat lacte materno, alebatur sicut alii parvuli et pannis involebatur etc. Et hoc valde optimum, quia propter hoc potissime de caelo Dei Filius descedit, ut superbiam extirparet. Tertio ut conservaret universalem legem et ordinem, quia Deus unicuique naturae concessit propriam operationem. Nec utitur miraculis, ubi natura per se sufficienter potest operari. Et quia natura in Christo sufficienter poterat illud corpus ad perfectam quantitatem deducere, ita quod hoc nullo modo eius dignitati derogabatur. Idcirco voluit Deus in naturam iuxta virtutem sibi competentem operari sineret, et hoc quidem conveniebat, quia naturam nolebat perimere, sed reparare.
Secundum punctum circa hoc valde notabile est, quod in tam parvo corpore recepta fuit anima, et tam corpus illud, quam anima divinitatis unionem perfectam habebant in ipso instanti conceptionis. Unde Augustinus libro De fide ad Petrum dicit: Firmissime tene et nullatenus dubites non carnem Christi vel animam sine divinitate in utero Virginis fuisse, priusquam susciperetur a verbo.
Tertium punctum, quod Christus plus habitavit in utero Virginis, quam alii parvuli in thalamo summe dilectio, eoque ceteri foetus ante animationem per XL dies ad minus formantur. Christus autem dante Beata Virgine assensum fuit statim perfecte formatus, et sic illis XL diebus plus habitavit.
Tertia
perfectio ex parte humanitatis Christi fuit perfectio felicitationis,
quia in instanti suae conceptionis anima eius fuit perfecta fruitione
divinitatis et scivit omnia etiam, secundum quod homo, et fuit plenus
omni gratia et virtute. Unde non solum fuit viator, sed etiam comprehensor,
ut dicit Augustinus. Et ratio secundum Thomam III.
parte, q. XXXIV., quia Christus in instantiam suae conceptionis
fuit simul Deus et homo. Ideo in sua humanitate habuit aliquid prae
ceteris creaturis, scilicet ut vitam a principio esset beatus et felix
comprehensior. Unde Ps.: Beatus, quem elegisti et assumpsisti
etc., quod secundum Glossam refertur ad humanitatem Christi, quae
assumpta est a verbo Dei in unitatem suppositi. Sed in primo instanti
conceptionis fuit assumpta natura humana a verbo Dei, ut patebit. Ergo
protunc fuit beatus, secundum quod et coprehensior, et sic patet triplex
perfectio humanitatis Christi.
Capitulum III. 01 07 02 03
Tertio quoque in hac sacrosancta conceptione Christi fuit summa perfectio ex parte divinitatis ipsius Christi, quia Christus exsistens in Virginis utero fuit ita perfectus Deus, sicut fuit ab aeterno et erit in aeternum, ita gloriosus, ita omnium Dominus, omnia potens, omnia sciens, omnia bonus et perfectissimus. Unde circa hoc pro intellectu nota tres veritates Catholicas breviter declarandes, ne prolixitas taedium generet.
Prima veritas est, quod nulla mutatio facta est in Deo ex eo, quod in uterum Virginis veniens incarnatus extitit. Unde Petrus Aureoli in suo compendione, libro IV. ca. VI.: Cum Filius Dei in mundum mittitur, non fit in Deo aliquae mutatio, sed naturae humanae assumptio, quia ipsius mitti non est ibi esse, ubi ante non fuit, sed aliter bi esse, quam prius fuerit. Et haec alteritas non est ex parte eius, qui est, cum sit immutabilis, sed ex parte eius, in quo est, quia unitur nostrae carni. Unde non fit mutatio ex parte Dei, sed ex parte nostri. Scriptum est enim Malach. III.: Ego Deus et non mutor. Nec in hoc adventu est loci mutatio, quia ubicumque prius fuit Christi divinitas, ibi est nunc in incarnatione fuit. Nam et post incarnationem in parte est sicut et semper fuit, unde ista incarnatio in nullo derogat divinae perfectioni.
Secunda veritas in nullo diminuta est divina nobilitas et perfectio, ex eo, quod humanam naturam assumpsit. Unde dicit Leo papa in sermone de circumcisione: In utraque natura idem est Dei Filius nostra suscipiens et propria non amittens. Deitas enim, quae illi cum Patre communis nullum detrimentum omnipotentiae subiit, nec Dei formam forma servi violavit, quia summa et sempiterna deitas nostram quidem naturam assumens nos in suam gloriam transtulit, sed quod erat esse non desiit. Haec ille. Exemplum accipe: si rex magnus contrahat cum aliquae persona servuli, non ex hoc minuitur regis dignitas et nobilitas, sed persona illa servilis in copulatione regis nobilitatur, sicut patet de Hester et Asuero. Ita et in proposito Dei nobilitas non est diminuta in incarnatine, sed humana natura, quae ante erat abiecta ex peccato, summe est nobilitata.
Tertia veritas, quod Deus non est divisus in incarnatione, sed totus et perfectus in Virginem descendit. Unde Origenes super Math. dicit: Non dimidius Deus apud Patrem et dimidius in Virgine, sed utrobique totus et perfectus. Et ideo in Benedicta Virgine XII magnalia sunt subsecuta, tamquam XII privilegia et excellentiae, quibus ipsa tamquam corona, XII stellarum in hac Filii Dei inhabitatione gloriatur.
Primum est, quod tota sanctissima Trinitas ipsam inhabitavit, Pater videlicet, Filius et Spiritus Sanctus, ut iam dictum est, et miro modo in ipsa operata est, cum Pater sibi potentiam concipiendi tribuit, Filius carnem de ea assumpsit, Spiritus Sanctus eam sanctificavit et carnem Christi perfecit.
Secundum est, quod ipsa ita perfectum Filium, sicut Deus Pater habuit, quia idem fuit Filius, qui fuit aeternaliter de Patre sine matre et temporaliter de matre sine patre. Ut dicit Origenes et etiam Gregorius.
Tertium est, quod Filius Dei in utero Beatae Virginis existens ita generabatur a Deo Patre secundum divinitatem, sicu ab aeterno erat ab eodem genitus. Sicut enim Sol ubicumque sit, non desistit suum lumen, gigneret ignis suum splendorem, ita et Deus Pater Filium etiam protunc cum esset in utero materno. Unde non est ista generatio carnalis, sed divinalis, sicut lumen de lumine et Deus verus de Deo vero gignitur, ut dicitur in Symbolo.
Quartum est, quod Filius Dei Christus in utero Virginis producebat Spiritum Sanctum, quia numquam Filius destitit Spiritum Sanctum spirare, sicut nec Pater destitit umquam Filium generare. Huius exemplum secundum Augustinum accipe de igne, qui semper quamdiu est, non destitit diffundere splendorem et per ipsum suum calorem.
Quintum est, quod Christus habitans in suo utero glorificabat omnes angelos, sicut et Deus Pater, quia divinitatis essentiam et Trinitatis gloriam angeli intuendo glorificabantur et gaudebant, sicut in atre et Spiritu Sancto, ita et in Filio.
Sextum est, quod Filius Dei exsistens in suo utero conservabat totum universum, sicut et Pater et Spiritus Sanctus, cum habeat eandem vim conservantiam. Si enim tunc cessasset virtus Filii Virginis, cessasset etiam virtus Patris et Spiritus Sancti, et sic mundus totus annihilatus fuisset, ut dicit Gregorius XXVII. Moralium: Omnis – inquit – statim in nihi redigerentur, nisi manu omnipotentis conservarentur.
Septimum est, quod Filius Beatae Virginis exsistens in utero sciebat et comprehendebat omnia, quae sunt, fuerunt et erunt in hoc mundo, praesentia, praeterita et futura. Ibi anima Christi praevidebat, quot et qui sunt homines in eum credituri vel non credituri, quot fructum suae incarnationis accepturi, quot salvandi, quot damnandi. Ibi praecognoscebat, quot passiones et quam acerbam mortem deberet illa caro concepta sustinere pro redemptione generis humani, quot vulnera suscipere, quot guttas sanguinis effundere, quot labores et fastigia sufferre etc. Item cognoscebat omnium infimorum et superiorum corporum virtutes et numerum omniumque spirituum dispositiones et ordines, et quod maius omnibus Deum in sua essentia videns perfruebatur beatitudine.
Octavum est, quod Christus in suo utero habitans sua potentia et sapientia disponebat totum mundum, et omnia, quae in mundo volebat, faciebat et iudicio decernebat. Quis dives vel pauper fieri deberet in mundo, quis servus et quis dominus, quis rex et princeps, quis moreretur et viveret, et sic tamquam summus Deus omnium gubernator.
Nonum, quod in eius utero habitavit Deus aeque magnus et aeque maiestate, sicut in caelo et latissimo mundo. Mirum hoc est, quod
quem caeli capere non poterant,
uterus unius puellae continuit,
ut etiam canit ecclesia.
Decimum, quod in ipsa Beata Virgine summus splendor divinae praesentiae non solum in anima, verum etiam in corpore mira radiositate relucebat ita, quod ut dicit Bernardus: Propter ipsam radiosationem a facie eius procedentem Ioseph, eius sponsus vix recipere audebat in faciem eius. Unde Glossa super illud Math I.: Accepit Ioseph coniugem suam et non cognoscebat eam, donec peperit Filium. Dicit Glossa: Ioseph – inquit – Mariam facie ad faciem videre non poterat, quam Spiritus Sanctus a conceptione plenius impulerat, et ideo non agnoscebat faciem eius, quam desponsaret, donec illius virtus evocaretur. Haec Glossa.
Undecimum, quod in ipsa et per ipsam Beatam Virginem humana natura summe exaltabatur, quia in assumprione verbi tantum fuit humana natur sublimata, ut esset aequalis Deo, licet non sit humanitas divinitati, quia Filius Dei Christus aequalis est Deo Patri secundum divinitatem, ut dicit Athanasius in Symbolo, immo, quod maius est, unus homo Christus est ita perfectus eus, sicut tota Trinitas, ut dicit Augustinus primo libro De Trinitate. Quod est valde stupendum plusquam, si diceretur, quod unus lapis est aequalis Soli vel caelo. Hanc aequalitatem Salvator declarat Iohan. X. dicens: Ego et Pater unum sumus. Item intantum humana natura exaltabatur et dignificabatur Beata Virgine, quod esset super omnes creaturas, et adoretur adoratione latriae ab omnibus angelis. Quia caro christi et anima propter unionem ad divinitatem adoranda est adoratione latriae, sicut Deus, ut volunt doctores communiter super III. libris Sententiarum dist IX. Item genus humanum adeo exaltabatur et dignificabatur in Beatam Virginem, ut omnes homines fratres Dei sint apellati. Heb. II.: Non confunditur eos vocare fratres. Et hoc maximus honor est homini, in quo excellit angelos, quia angeli tantum Dei servi nominantur et non fratres. Hebre. II.: Numquam angelos apprehendit, sed semen Abreae. Et ideo post incarnationem angelus non permisit se adorari ab homine: Apocal. XXII., ubi legitur, quod cum Iohannes voluisset adorare angelum, prohibuit angelus, ne faceret, videns humanam naturam in Christo super angelicam exaltatam. In Veteri autem Testamento permisit se adorari ab Abraham, Gen. XVIII. et a multi aliis.
Duodecimum, quod Beata Virgo tanta dignitate sublimabatur, quod dominium haberet super omnes homines et super omnem creaturam mundi, et esset regina omnium caelestium et terrestrium, et qod est maximum, dominium haberet etiam super Deum quodamodo et imperium, tamquam mater super filum, hoc quippe magnum est. Sicut enim maximum quid putaretur, quod unus infirmus homo posset terram et totum caelum volvere, ita hoc maius est, quod una puella sic habeat dominium super caelum et super terram et super Deum, ut possit, quicquid velit. Bernardus: O felix Maria, data est tibi omnis potestas in caelo et in terra, ut quicquid volueris, valeas efficere!
Evigila ergo, o anima fidelis! Laeva oculos mentis tuae et vide, ac considera diligenter, quantum debeas Beatam Virginem venerari, quanta devotione sibi servire, quanta reverentia eam extollere et omni laude dignissimam extimare! Vide, quantum debeas eam amare, quae Deum tuum, redemptorem tuum, gaudium tuum, glorificatorem et salvatorem tuum, dulcem Iesum tanta dignitate concepit et in utero portare meruit, tantum tibi fructum utilitatem et dignitatem attulit! O, quid putas, nonne diligeres eum et servires ei, qui tibi unam dignitatem regiam praestaret et ad eam sublimaret in hoc mundo?
Multo maius est regnum, multo praeciosius et durabilius, quia regnum aeternum et caeleste multo maior dignitas incorporabiliter, quam habes per Beatam Virginem. O itaque felicissima Maria, o Benedicta Domina, tibi in persona omnium nostrum laudes dico et gratias ago pro tanto beneficio etc.! Te quidem benedico et glorifico in aeternum, benedicta tu Filio, benedicta tu in corpore, benedicta tu in anima, benedicta sis in caelo et in terra, quae benedictionem in omnibus peperisti! Amen.