[Oswaldus de Lasko, Sermones de Sanctis Biga Salutis intitulati
Sermo XXX.]
De sancto Matthia apostolo II.
Sermo XXX.
Eligite meliorem et eum, qui vobis placuerit de filiis Domini vestri, et eum ponite super solium Patris vestri. Et pugnate pro domo Domini vestri.[1] IV. Regum X.
Hodie sancta mater Ecclesia celebrat electionem beati Mathiae ad apostolatus dignitatem, ideo merito praefata verba dicuntur de eo, qui post apostolos ad dictum officium omnibus melior fuit. Ideo placuit apostolis et imposuerunt ipsum in culmen apostolatus, haec autem electio fuit commendabiliter ex omni parte, scilicet
- Primo ex parte eligentium
- Secundo ex parte modi eligendi
- Tertio ex parte ipsius electi.
Primo inquam haec ipsa electio fuit commendabilis ex parte eligentium. Nam electores hi fuerunt apostoli, qui sunt principes mundi, ianitores caeli et iudices saeculi. Ad ipsos igitur et non alios spectabat huiusmodi electio, qui ad hoc specialiter congreati fuerunt. Dicit enim sanctus doctor Bonaventura super I. dist. XI., quod sicut quattuor fuerunt concilia patrum principalia, de quibus dicitur XV. dist. c. "Canones", ita quattuor fuerunt concilia apostolorum in primitiva ecclesia. Primum fuit ad electionem Mathiae, secundum ad electionem septem diaconorum, Actuum VII; tertium ad non imponenda legalia gentibus, Act. XV.; quartum ad tolerandum legalia ad tempus, quousque Evangelium publicatum fuit, Act. XV. Ergo ad hanc electionem Mathiae sanctiores homines, qui fuerunt in mundo [os 030. c. 01.] convenerunt.
Secundo haec electio commendatur ex parte modi eligendi, quia incohata fuit ab exhortatione principis apostolorum Petri, qui exsurgens in medium, ubi erat turba hominum fere viginti dixit: Viri fratres, oportet impleri scripturam, quam praedixit Spiritus Sanctus per os David de Iuda, qui fuit dux eorum, qui comprehenderunt Iesum, qui connumeratus erat in nobis et sortitus est sortem ministerii huius.[2] Et hic quidem possedit, id est possideir fecit agrum de mercede iniquitatis, et suspensus crepuit medius, et diffusa sunt omnia viscera. Et notum factum est omnibus habitantibus in Hierusalem, ita ut appellaretur ager ille lingua eorum "Acheldemach", hoc est ager sanguis. Scriptum est enim in libro Psalmorum: Fiat habitatio eorum deserta, et non sit, qui inhabitet in ea.[3] Et: Episcopatum eius accipiat alter.[4] Oportet ergo ex his viris, qui nobiscum sunt congregati omni tempore, quo intravit et exivit inter nos Dominus Iesus incipiens a baptismate Iohannis usque in diem, quae assumptus est a nobis testem resurrectionis eius nobiscum fieri unum ex his. Et statuerunt Ioseph, qui vocabatur Barsabas, qui cognominatus est "iustus", et Mathiam. Tunc orantes dixerunt: "Tu, Domine, qui nosti corda omnium, ostende, quem elegeris ex his duobus unum accipere locum ministerii huius et apostolatus, de quo praevaricatus est Iudas, ut abiret in locum suum." Et dederunt eis sortes, et sors cecidit super Mathiam. Et annumeratus est cum undecim apostolis. Ecce patet modus eligendi bonus, quia fuit praemissa oratione. Neque sortes fuerunt tunc cum peccato, quia faciebant ex Spiritus Sancti familiaritate, ut essent duodecim, qui fidem Trinitatis per quattuor partes mundi erant praedicaturi.
Tertio haec ipsa electio commendatur ex parte ipsius electi, scilicet beati Mathiae, qui fuit rectus, simplex, probus, mundus, iustus, innocens intantum, ut etiam illum famosum iustum Ioseph superaret idoneitate ad apostolatum. Ergo merito dicitur de eo: Eligite meliorem et eum, qui [os 030. c. 02.] vobis placueret etc. In quibus quidem verbis ad honorem ipsius beati Mathiae tria insinuantur documenta, scilicet:
- Primo electionis modalitas, ibi: eligite meliorem, qui vobis placuerit etc.
- Secundo electi magna dignitas, ibi: de filiis Domini vestri, et eum imponite etc.
- Tertio electionis debita studiositas, ibi: et pugnate pro domo Domini vestri etc.
Primum documentum dixi, quod ex praemissis thematis verbis insinuatur electionis modalitas, cum dicitur: eligite meliorem, et eum, qui vobis placuerit etc. Modus namque electionis tunc est bonus, si quod melius iudicatur, hoc eligitur. Ad cuius intellectum est nobis sciendum, quod electio capitur tripliciter, scilicet:
- Primo generaliter
- Secundo specialiter
- Tertio singulariter.
Primo itaque electio capitur generaliter, et pertinet ad omnes homines usum rationis habentes, quia talis electio est actus voluntatis, ut dicitur III. Ethicorum et secundum sanctum Thomam prima parte Summae q. XIII. art. I.: Electio est preacceptio unius respectu alterius. Et secundum Philosophum VI. Ethicorum est actus voluntatis et rationis. Nam irrationalia non utuntur electione, quia carent ratione et voluntate, sed diriguntur impulsu naturae. Unde omnis hirundo similiter facit nidum, sed in homo naturaliter eligeret et non per voluntatem oporteret, quod omnes homines eodem modo eligerent, quod ad sensum patet falsum. Nam dicit sanctus Thomas libro III. contra gentiles c. LXXXV., quod virtuosus et vitiosus differunt ex hoc, quod contraria eligunt. Virtutes autem politice et vitia non sunt nobis a natura, sed ex assuetudine, ut probat Philosophus II. Ethicorum. Quia quales operationes assuescimus, maxime a pueritia ad temporales habitum habemus, ideo voluntas cum sit libera, non cogitur ad eligendum, nec ab impressionibus caelestibus. Iuxta illud Hiere. X.: A signis caeli nolite metuere, quae timent gentes, quia leges populorum vanae sunt.[5] Nec ab obiecto, [os 030. c. 03.] quia ad occursum alicuius delectabilis, puta cibi vel mulieres temperatus non movetur ad eligendum ipsum, sed interpretatus. Virtus enim est habitus electivum in medio consistens, unde iustissimus Deus nullius actus approbat vel reporbat, nisi libere eligat bonum vel malum. Sicque hominis salus vel damnatio ex libera sua electione fit. Hinc XVI. q. I. c. "non est" dicitur: Voluntarium sibi militem eligit Christus, voluntarium sibi servum actionatur diablous. Ecce enim, charissimi, ante nos sunt virtus et vitium, bonum et malum, mors et vita, poena et gloria, via arta et lata, voluntas, quoque sine coactione libera. Sapiens Ecci XV. sic dicit: Deus ab initio constituit hominem et reliquit illum in manu consilii sui, adiecit mandata et praecepta sua, si si volueris mandata conservare, conservabunt te, apposuit tibi aquam et ignem, ad quod volveris, porrige manum tuam. Ante hominem vita et mors bonum et malum, quod placuerit, dabitur illi.[6] Haec ibi.
Et certe ut dicit Philosophus III. Ethicorum: Melius est mori, quam facere contra bonum virtutis, ad quod inclinat natura, docet Sacra Scriptura et actio Christi pura. Primo dixi, quod ad bonum eligendum inclinat natura, quia dicitur I. Ethicorum: Bonum est, quod omnia appetunt, et maxime idem Philosophus: Ratio semper deprecatur ad optima, ergo praeter intentionem naturae recte est eligere malum. Secundo ad hoc docet Sacra Scriptura, nam Iosuae XXIV. dicitur: Optio vobis datur, eligite, quod vobis placet.[7] Tertio ad bonum docet Filius Domini vivi Christus verbo pariter et exemplo. Unde Bernardus in secundo sermone de Domini nativitate ait: Christus utique qui non fallitur, eligit, quod carni molestius est. Illud ergo melius, illud utilius, illud potius eligendum est, et quisquis aliud doceat aut suadeat, ab ipso tamquam a seductore cavendum est. Et infra: Et tamen ipse est, fratres olim promissus est per Esaiam parvulus noster Emanuel sciens reprobare malum et eligere bonum. Malum ergo voluptas carnis, bonum vero afflictio est. Siquidem [os 030. c. 04.] et hanc elegit et illam reprobavit puer sapiens verbum infans. Haec ille.
Ergo Filius Dei cum omni sua familia afflictionem poenitentiae et virtuosam vitam elegit, nam dicitur I. Machab. I.: Elegerunt magis mori, quam cibis inquinari immundis, et noluerunt infringere legem Dei sustinentes fortiter cruciatus.[8] Et de Moyse ad Heb. XI. dicit apostolus sic: Magis eligens affligi cum populo Dei, quam temporalis habere iocunditatem peccati.[9] Et Iob VII.: Suspendium elegit anima mea et mortem ossa mea.[10] Et Ps.: Elegi abiectus esse in domo Dei mei magis, quam habitare in tabernaculis peccatorum. [11] Quare laudamus Christi martyres, nonne propter cruciatus electionem. Quare attollimus Christi confessores, nonne propter arte viae electionem. Unde in eorum sollemnitatibus eorum virtuosam vitam recitamus ad ipsorum gloriam. Gregorius: Ecce Dei electi carnem domant, virtutes perpetrant, mundum despiciunt, daemonibus imperant, Deum vocibus moribusque praedicant.
Econtrario reprobi et Dei vivi inimici eligunt voluptatem vanitatem et iactantiam temporalem, et talium infinitus est numerus. Eccs. I.: Stultorum infinitus est numerus.[12] De quibus Baruch III. dicit: Disce, ubi sit prudentia, ubi virtus, ubi sit intellectus, ut scias similiter, ubi sit longanimitas vitae et virtus, ubi sit lumen oculorum et pax, ubi sunt principes gentium, qui dominantur super bestias, quae sunt super terram, qui in avibus caeli ludunt, qui argentum thesaurizant et aurum, in quo confidunt homines, et non est finis possessionis eorum.[13] Qui argenti fabricant et solliciti sunt, nec est inventio operum illorum, exterminati sunt et ad inferos descederunt et alii in locum eorum surrexerunt. O mira in eligendo filiorum Adam vanitas! O stupenda fatuitas, o detestanda errorum multiplicitas eligere, quod nec est honestum, nec utile, nec plene iocundum, quin potius confusione dignum, ut ex ipsorum electione fiant praedae daemonum! Contra quod sic clamat in testamento gloriosus Hieronymus [os 030. c. 05.] Quid de his, qui in caducis suis divitiis gloriantur dicam, qui post foetidae carnis in cinerem reversurae voluptatem ambulant, alios contemnendo deprimunt nobilitate et dignitate vana, et levi siquidem quorundam stultorum insufflatione hominum extolluntur, ac se ob hoc illam credunt attingere gloriam, quam solis humilibus et mundi contemptoribus pius Dominus praeparavit? Quid de his, ut convenit, dixerim? Vae, vae, vae vobis, qui ad caelorum regna divitiarum itinere festinatis! Quaoniam facilius est camelum transire per foramen acus, quam divitem intrare in regnum caelorum. Non mea sunt haec verba, si haec revocabilis sententia est, Christus omnino Deus non est, Caelum inde - inquit - et tria transibunt, verba autem mea non transibunt. Vis ergo regnare cum Christo, patiaris cum ipso? Si Christum dominum et regem, cui nomen est super omne nomen oportuit pati et ita intrare in gloriam suam, quam fiduciam habemus nos intrare sine labore. Haec ille.
Igitur dilectissmae animae Christi sanguine lote eligite meliorem vitam, eligite meliores mores, eligite hanc brevem et tamporalem poenitentiam, uit evadatis aeternum tormentum. Quia dicit beatus Gregorius: Momentaneum est, quod delectat aeternum, autem quod cruciat. Et beatus Augstinus: Melior est modica amaritudo in faucibus, quam aeterna cruciatio in visceribus. Nam praesens vita est tamquam forum, in quo quis quod emere eligit, hoc aeternaliter habebit.
Secundo dixi, quod electio accipitur specialiter, et sic electio importat Dominum super subditos. Quae quidem electio secundum Ostiensem extra de electionibeus cum in cunctis et c. "cum ecclesia vulnerata" est alicuius personae idoneae ad dignitatem vel fraternam societatem servata forma canonica facta vocatio. Unde licet Deus attingat a fine usque ad finem, et disponat per se proncipaliter omnia. Gregorius: Deus - inquit - mundum per seipsum regit, qui per seipsum condidit. Tamen aliqua mediantibus aliis gubernat. Hinc Augustinus super Gen. a litteram: Habet - ait - Deus absconditas in semetipso quorundam factorum [os 030. c. 06] causas, quas rebus conditis non inseruit, easque implet non eo opere providentiae, quo naturas instituit, ut sint, sed eo, quo illas administrat, ut voluerit. Hunc enim instituit ordinem in creaturis, ut postrema per media deducantur ad summa. Unde Magister in II. dist. VI.: Quamdiu durat mundus angelis angeli, daemones daemonibus, hominibus homines praesunt. Et hoc Deus facit ex magna misericordia, ut quod pretio sanginis filii redemit, adiuvet per angelos et homines fortiores et prudentiores, ut undique divina protectione adiuvetur humana fragilitas. Et ideo magna cautio debet fieri in electione uniuscuiusque ad praevidentiam, quia si negligenter fuerit, vergit contra commune bonum, contra ipsum electum et contra Dominum Christum. Quia dicit Astesanus in Summa libro VI. c. XXXVIII., quod si modus acquirendi praevidentiam sit iniustus, tunc per comparationem ad meritum subiectorum est iusta, quia aut est ad bonorum porbationem, aut ad malorum punitionem. Per compartionem vero presidentis est iniusta, quod fit Deo promittente, non approbante. Iuxta illud Oseae XIII.: Dabo regem vobis in furore meo.[14] Et Iob XXXIV.: Qui regnare facit hypocritam propter peccata populi.[15] Hinc Oseae VIII. dicitur: Regnaverunt et non ex me principes, exstiterunt et non cognovi.[16] Magno ergo studio debent praelati eligi, ne electores praeficiant quemquem propter suum commodum, quia dicetur eis illud I. Reg.: Fecerunt sibi regem et non per me principem, et non per consilium meum.[17] Super hoc Hieronymus et habetur VIII. q. I. "audacter". Fortasse aliquid dicimus, tamen quod scriptum est, dicimus, non semper princeps et iudex Ecclesiae per Dei arbitrium datur, sed prout merita nostra deposcunt. Si mali sunt actus nostri et operamur maligna in conspectu Domini, nobis dantur principes secundum cor nostrum, et hoc tibi de scripturis probo. Audi, quid Dominus dicat: Fecerunt sibi regem, et non per me. Inde enim est tanta modo iustitiae et virtutis, dissipatio, tanta mali induatio, quia praesidentis [os 030. c. 07.] non sit secundum Deum electio. Iuxta illud I. q. I.: Principatus, quem metus extorsit aut ambitus occupavit, et si moribus aut actibus non offendit, ipsius tamen initii pernitiosus est exemplo. Et difficile est, quod bono peragant exitu, quae malo fuit incohata principio, nullus enim quantumcumque idoneus potest petere beneficium cum cura animarum, quia ex tali praesumptione facit se indignum. Cura enim animarum secundum Iohannis Andreae in novellis est vigil onerosa ac sollicita custodia animarum commissa alicui, ut curet, ne pereant, sed salventur.
Tertio quoque electio capitur singulariter, et sic respicit electionem episcoporum, et isto modo electio est alicuius personae dgnitatem vocatio, ut patet extra de electionibus, cum in cunctis, § "Quia propter". Qui quidem ad tantam dignitatem vocandi debent habere tria in se, scilicet
- Primo vitae sanctitatem
- Secundo scienciae claritatem
- Tertio Ecclesiae utilitatem.
Primo itaque ed episcopalem dignitatem vocandi debent habere vitae sanctitatem, quia dicit Gregorius in Pastoralibus c. I., quod tantum debet transcendere actionem populi vita praesul, quantum distare solet a grege vita pastoris. Debet nempe praesul vitam suam aliis praebere tamquam signum ad sagittam, ut odore bonorum operum omnes post se in via virtutum trahat. Alioquin praesidentiam suam ad suam damnationem protat. Secundum quod dicit Gregorius in Pastoralibus: Non debet hominum ducatum suscipere, qui nescit bene vivendo praeire. Cum enim pastor per abrupta vitiorum graditur, necesse est, ut ad praecipitivum grex sequatur.
Secundo in episcopo requiritur scientiae claritatis, quae valeat gregem defendere, colligare, ad pascua vitae spiritualis educere et verbo praedicationis reficere. Quibus non sufficit, ut ipsi soli ad Deum accedant, praesertim cum ipsi sint pastores, venatores et piscatores. Propter primum dicetur eis illud Gen. XVII.: Affer de venatione tua![18] Propter secundum ilud Ezech. III.: Sanguinem eius de [os. 030. c. 08.] manu tua requiram.[19] Propter tertium dicetur eis illud Ioh. XXI.: Afferte de piscibus, quos prendidisti nunc.[20] Hinc quilibet penset, quanti sit periculi unicam animam pro multis obligare.
Tertio episcopi debent habere Ecclesiae utilitatem, quia dicit beatus Ambrosius in suo pastorale: Ne sit nomen inane, honor sublimis et vita proclivis! Defica professio et illicita actio, religiosus amictus et irreligiosus profectus, gradus excelsus et deformis excessus, cathedra sublimior et vita humilior!
Secundo in praemissis thematis verbis insinuatur beati Mathiae magna dignitas, cum dicitur: De filiis vestri et eum inponite super solium Patris. Debebat enim electio fieri de Christi discipulis, unde Iudas ceciderat, qui fuerunt filii Dei per veram fidem. Iuxta illud Ioh. I.: Quotquot autem receperunt eum, dedit eis potestatem filios Dei fieri.[21] Et hoc est, quod dicitur Act. I.: Ex his viris, qui nobiscum sunt.[22] Unde dignitas beati Mathiae ex tribus cognoscitur, scilicet:
- Primo ex divina praeservatione
- Secundo ex diutina praefiguratione
- Tertio ex matura praelatione.
Primo namque dignitas beati Mathiae cognoscitur ex divina praeservatione. Praeservavit eum divina clementia, ne caderet, sicut Iudas. Quia nullus hominum per se stare potest in bono, nisi Deus praeservet ipsum. Unde Thomas libro contra gentiles III. prope finem dicit: Licet ille, qui peccat, impedimentum gratiae praestet et inquantum ordo rerum exigit, gratiam non deberet recipere. Tamen Deus praeter ordinem rebus inditum operari potest, sicut cum caecum illuminat vel mortuum resuscitat. Et sicut non omnes caecos illuminat, nec omnes languidos sanat, ut in illis, quos curat opus virtutis eius appareat et in aliis ordo naturae servetur, ita nos omnes, qui gratiam impediunt, auxilio suo praevenit. Sed aliuqos, in quibus vult suam misericordiam apparere ita, quod in aliis ordo iustitiae manifestatur, secundum quod dicit Ro. IX.: Volens Deus ostendere iram et notam facere potentiam suam sustinuit [os 030. c. 09.] in multa patientia vasa irae apta in interitum, ut ostenderet dignitas gloriae suae in vasa misericordiae, quae praeparavit in gloriam.[23]
Unde quod Deus Mathiam elegit et Iudam cadere permisit, hoc est simplicius eius voluntate processit, sicut ex simplici voluntate artificis procedit, ut ex eadem materia similiter disposita quaedam vasa format ad nobiles usus, quaedam vero ad ignobiles. Hinc Ro. IX.: An non habet potestatem figulus luti ex eadem massa facere aliud quidem vas in honorem, aliud vero contumeliam?[24] Ita isti duo, scilicet Mathias et Iudas ceciderunt, quia omnes tempore mortis Christi scandalizati fuerunt, secundum quod praedixerat eis Christus, et finaliter Mathiam erexit et praeservavit. Iudam vero non, cuius tamen perditionis Deus non est causa, quia dicitur Ecci XV.: Nemini mandavit Deus impie agere, et nemini dedit spatium peccandi.[25] Et Iaco. I.: Nemo cum tentantur, dicat quoniam a Deo tenetur. Deus enim intentator maorum est.[26] Et si alibi inveniatur in Sacra Scriptura, quod Deus sit causa peccandi, est sane intelligendum, sicut Exo. X.: Ego indurabo cor pharaonis et servorum illius,[27] et Esa. VI.: Excaeca cor populi huius et aures aggrava, ne forte videant oculis suis et convertantur et sanem eos.[28] Et Esaiae LXIII.: Errare nos fecisti de viis tuis, indurasti cor nostrum, ne timeremus te,[29] et Ro. I.: Tradidit illos Deus in reprobum sensum, ut faciant, quae non conveniunt.[30] Quae omnia secundum hoc sunt intelligenda, quod Deus aliquibus non dat auxilium ad vitandum peccatum, quod aliis quibusdam confert, et hoc subtrahit aliquibus pro merito suae actionis, secudnum quod eius iustitia exigit, et sic dicitur indurare vel errare facere. Nam quod aliquos conservat, hoc facit ex voluntaria misericordia, sicut omnia ex voluntate creavit ex nihilo. Et sic Iudam damnavit propter ipsius demeritum. Mathiam exaltavit non propter ipsius meritum principaliter, sed suam bonitatem.
Secundo dignitas beati Mathiae apostoli ostenditur ex divitina ipsius praefiguratione, quia iste numerus duodenarius, de quo ipse debebat esse unus, fuit multipliciter [os 030. c. 10.] praefiguratus in Veteri Testamento. Prima figura fuit in duodecim ducibus, de quibus dixit Dominus Abraea super Ismael: Exaudivi te, ecce benedicam ei et augebo et multiplicabo eum valde. XII duces generabit, et faciam illum in gentem magnam.[31] Gen. XVII. Isti duces figurant apostolos. qui duxerunt nos ad Deum. Secunda figura fuit in duodecim patriarchis filiis Iacob, de quibus descendit populus Dei, qui figurant apostolos, filios Iesu Christi, qui patres vocantur totius populi Christiani. Tertia figura fuit in duodecim fontibus, de quibus dicitur Exodi XV.: Venerunt filii Israel in Hierusalem, ubi erant duodecim fontes aquarum.[32] Apostoli quoque fontes fuerunt, de quibus hausta fuit aqua sapientiae salutaris. Quarta figura fuit in duodecim vitulis oblatis in dedicatione altaris post completum tabernaculum, de quibus dicitur Num. VII. Apostoli enim obtulerunt corpora Domino in martyrio ad Ecclesiae Catholicae dedicationem. Quinta figura fuit in duodecim explorantibus missis a Moyse de deserto ad terram promissionis, Num XIII. Quia apostoli tamquam vere contemplativi prius ierunt ad patriam caelestem per contemplationem, ut dicerent illud Phil. III.: Nostra conversatio in caelis est.[33] Sexta figura fuit in duodecim viris, Iosue IV., qui de mandato Domini tulerunt duodecim lapides de medio alveo Iordanis, quando Iordanis conversus est retrorsum. Hi apostoli portaverunt duodecim articulos fidei tamquam duodecim lapides ad fundamentum ecclesiae Catholicae. Septima figura fuit in duodecim leunculis in throno Salamonis, III. Regum X., qui apostolos significant, quibus Christus dixit Math XIX.: Sedebitis super thronos XII iudicantes in XII tribus Israel.[34] Octava figura fuit in XII bobus sustinentibus mare Aeneum, III. Reg. VII. Apostoli quidem fuerunt primi ministri baptismi, quod per mare Aeneum figuratur, quibus dixit Dominus Math. ultimo: Euntes baptizate gentes![35] Nona figura fuit in XII [os 030. c. 11.] iugis bovum, in quibus arabat Heliseus, III. Reg. XIX. Heliseus significat Christum, quia interpretatur "Deus meus Salvator", quia arat sanctum agrum Ecclesiae per XII apostolos, quibus dixit Math XI.: Tollite iugum meum super vos![36] Decima figura fuit in XII prophetis in uno volumine, quia apostoli fuerunt prophetae Novi Testamenti. Ex quibus patet dignitas beati Mathiae sic ab olim praefigurati.
Tertio dignitas eius ostenditur ex matura praelatione, nam praelatus debet esse maturus aetate et moribus, sic beatus Matheus. Ideo dicitur Actuum I.: Ex his viris, qui nobiscum sunt,[37] ad significandum, quod puer non debet eligi in praelatum, quia in ipso est vana lascivia. Iuxta illud Eccles. XII.: Adolescentia et voluptas vana sunt.[38] Ideo statutum est, ut neophitus non praeficiatur, quia in praelato debet esse experientia, humilitas et auctoritas. Unde Ecci. XXXIV.: Vir in multis expertus cogitabit multa, qui non est expertus, paucos recognoscit.[39] Ideo I. Thim. III. dicit apostolus: Non suscipe neophytum, ne in superbiam elatus in iudicium diaboli incidat![40] Putaret enim talis, quod ipso ecclesia vel religio carere non posset, ideo superbiret. Ideo dicitur Act. I.: Qui nobiscum sunt omni tempore, ex quo intravit et exivit Dominus Iesus incipiens a baptismate Iohannis testem resurrectionis eius nobiscum fieri ex his unum.[41]
Tertium denique documentum ex praemissis thematis verbis ad honorem beati Mathiae insinuatur electionis debita studiositas, cum dicitur: Et pugnate pro dimi Domini vestri, id est pro ecclesia, quae est domus verbo et exemplo Christi aedificata. Iuxta illud Math. XVI.: Tu es Petrus, et super hanc petram aedificabo ecclesiam meam.[42] Debet igitur pro hoc tantum electus verumetiam quilibet Catholicus pugnare pro fide et bonis moribus. Quia dicitur II. Thim. II.: Non coronabitur, nisi qui legitime certaverit.[43] Ideo beatus Mathias electus ad dignitatem apsotolatum tot studio pugnavit pro congregatione fidelium, quae est ecclesia Dei viventis, et tandem morte sua triumphavit, ut patet in sua legenda. Ergo merito de ipso dicebatur: Eligite meliorem et eum, qui vobis placuerit, [os 030. c. 12.] ut praelati cum suis subditis pugnent, cum antiquo serpente, et accipiant regnum aeternum. Ad quod nos per merita beati Mathiae introducat Christus Filius Dei vivi. Amen. [os 030. c. 13.]
[1] IV Rg 10,3
[2] Act 1,16
[3] Ps 68,26
[4] Ps 108,8
[5] Ier 10,2
[6] Sir 15,14-18
[7] Ios 24,15
[8] I Mcc 1,65-66
[9] Hbr 11,25
[10] Iob 7,15
[11] Ps 83,11
[12] Ecl 1,15
[13] Bar 3,14-18
[14] Os 13,11
[15] Iob 34,30
[16] Os 8,4
[17] I Sm 11,15
[18] Gn 27,7
[19] Ez 3,18
[20] Ioh 21,10
[21] Ioh 1,12
[22] Act 1,21
[23] Rm 9,22-23
[24] Rm 9,21
[25] Sir 15,21
[26] Iac 1,13
[27] Cf Ex 10,20
[28] Is 6,10
[29] Is 63,17
[30] Rm 1,28
[31] Gn 17,20
[32] Ex 15,27
[33] Phlm 3,20
[34] Cf Mt 19,28
[35] Mt 28,20
[36] Mt 11,29
[37] Act 1,21
[38] Ecl 11,10
[39] Sir 34,9
[40] I Tim 3,6
[41] Act 1,21-22
[42] Mt 16,18
[43] II Tim 2,5