Sermo V.]
De sancto Nicolao
Sermo V.
Mane semina semen tuum, et vespere non cesset manus tua.[1] Eccs. XI.
Ad gloriam beatissimi antistitis Nicolai praetacta verba rationabiliter assumuntur, qui mane et vespere, id est in pueritia, in iuventute et senectute noluit cessare ab operibus virtuosis. Sic observavit tempus acceptabile, unde propter quattuor rationes solent homines magis observare tempus, scilicet:
- Primo quando est magis sanativum
- Secundo quando est magis pacificativum
- Tertio quando est magis lucrativum
- Quarto quando est magis fructificativum.
Primo inquam tempus magis observatur, quando est magis sanativum, sicut infirmi et medici, qui cum transierint aptum sibi diem, vix de infirmitate curantur, sed cadunt in mortem aut in infirmitatem incurabilem. Sic peccator debet observare tempus poenitentiae, quia nisi in vita ista curetur ab infirmitate peccati, in alia numquam poterit liberari, sed cadet in infirmitatem ineffabilem. Hinc Ecclesiastici [os 005. c. 01] XVIII.: Ante iudicium para iustitiam tibi et ante languorem adhibe medicinam,[2] id est ante iudicium extremum facias iustitiam de teipso, et ante iudicium condemnationis adhibe medicinam poenitentiae vulneribus peccatorum tuorum.
Secundo tempus observatur, quando est magis pacificativum. Videmus enim, quod aliquis pauper, qui aliquem offendit, tempus observat, quo magis dispositum ad placandum inveniat. Sic peccator debet facere, licet Deus quantum de se est, semper sit paratus misereri et parcere, tamen modo magis, quia modo est tempus miserendi, postea erit tempus puniendi. Ps.: Tempus miserendi eius, quia venit tempus.[3] Et Thobiae III.: Benedictum est nomen tuum, Domine Deus, Patrum nostrorum, qui cum iratus fueris, misericordiae recordaberis, quod non faciet tempore vindictae.[4] Iuxta illud Psal.: Cum accepto tempus, ego iustitias iudicabo.[5]
Tertio tempus observatur, quando magis est lucrativum, sicut faciunt negotiatores, qui ita vadunt ad nundinas lucrativas, ut nihil curent de labore propter spem lucri. Sic debent facere etiam homines, qui brevi tempore aeternas et ineffabiles divitias in nundinis gratiae possunt lucrari. Ideo dicit Apostolus: Ecce nunc tempus acceptabile, ecce nunc dies salutis.[6] Licet enim in beatitudine denarius diurnus, id est visio Dei usus, tamen alter videbit clarius altero. I. Chor. XV.: Stella differt a stella in claritate, sic erit et resurrectio mortuorum.[7]
Nam si quis videret distantiam inter primum et secundum chroum angelorum, libenter hic eligeret centum annos in arta poenitentia, etiam centum martyria et entum mortes, ut sic de primo choro angelorum ad secundum posset pervenire. Et iterum tantum pateretur, ut de secundo ad tertium posset ire, et sic de aliis.Ecce quanta [os 005. c. 02] negligentia est hominum, qui in uno anno pormereri possent ad quartum vel quintum chorum angelorum pervenire, pro quo nullus labor durus, nullum tempus longum, quo gloriam externitatis acquirimus. Immo libenter debemus omnibus delectationibus, gaudiis et honoribus carere, ut ad tale lucrum possemus pervenire, de quo Augustinus: Tanta est pulchritudo visionis Dei, tanta est iocunditas lucis aeternae, ut etiam si non liceret amplius manere in ea, nisi unius diei hora, innumerabiles anni huius vitae pleni deliciis merito contemnerentur. Hoc cogitabat ferquenter beatus Nicolaus, ideo indefesse bona faciebat. Gregorius: Consideratio praemii minuit vim flagelli.
Quarto tempus observatur, quando magis fructificativum. Sicut agricolae observant tempus, quando plantae et semina magis possunt fructificare. Ita spiritualiter debet homo facere in bene operando, quia post hanc vitam non erit tempus seminandi, sed metendi. Ideo dicitur ad Gal. VI.: Dum tempus habemus, operemur bonum.[8] Tempore enim suo metemus non deficientes. Vero quid sibi quisque serit, hoc sua messis erit, cum dicitur: ite, venite. Propterea Sacra Pagina ad hoc hortatur Ecci. IV. dicens: Fili, observa tempus et devita a malo![9] Et in themate: Mane semina semen tuum, quod bene adimplevit beatus Nicolaus, qui totum tempus vitae suae ad Dei servitium deputavit et expendit usque in senectam aetatem. Ideo bene de eo dicitur: Mane semina semen tuum et vespere non cesset manus tua. In quibus quidem verbis beatus Nicolaus a tribus specialiter commendatur, scilicet:
- Primo a iuvenili seu tempestiva bonitate, ibi: mane
- Secundo ab utili seu charitativa liberalitate, ibi: semina semen tuum
- Tertio a finali seu consummativa probitate [os 005 c. 03], ibi: et vespere non cesset etc.
Primo dixi, quod beatus Nicolaus ex thematis verbis commendatur a iuvenili seu tempestiva bonitate, cum dicitur: mane, id est ab initio aetatis suae. Sicut enim mane est diei principium, ita pueritia est initium servitutis Dei. Notanter hic dicit: mane et vespere, non autem addit: nocte, quia in tenebris laborantes nihil capiunt, maxime laborantes post diem huius vitae. Unde Eccles. X.: Quodcumque potest manus tua, instanter operare,[10] quia apud inferos, quo tu properas nec opus, nec ratio, nec scientia est. Unde ad tempestivam bonitatem nos inducunt quattuor, scilicet:
- Primo auctoritates multiplices
- Secundo rationes efficaces
- Tertio similitudines indices
- Quarto bonorum operationes felices.
Primo itaque dixi, quod ad tempestivam bonitatem inducunt sanctorum auctoritates multiplices. Dicitur enim Ecci. V.: Fili, ne tardes converti ad Dominum et ne differas de die in diem![11] Et Eccles. XII.: Memento Creatoris tui in diebus iuventutis tuae![12] Hinc Thren. III.: Bonum est viro, cum portaverit iugum Domini ad adolescentia sua.[13] Cyprianus quoque dicit: Matura conversio in iuventute est grata et sanctificata Domino, tamquam primitiae aetatis et vitae nostrae. Et Bernardus: Nullum umquam servum Dei inveniat, nec dies, nec hora, nisi in exercitii, laborae vel proficiendi studio vel experiendi dulcedine aut fruendi gaudio. Augustinus De verbis Domini: Ipse res, quae multos occidunt, cum dicuntur cras, cras et subito ostium clauditur, remansit foris cum voce corvina, quia non habuit gemitum columbinum. Cras, cras vox corvi est.
Secundo denique ad tempestivam conversionem nos inducunt rationes efficaces, specialiter quattuor, scilicet
- Prima ratio conditionis temporis
- Secunda ratio bonae impressionis
- Tertia ratio maioris acceptationis [os 005. c. 04]
- Quarta ratio maioris assecurationis.
Prima namque ratio efficax inducens ad tempestivam bonitatem est conditio praesentis temporis. Dicit enim Rainerius in Summa de tempore, quod de natura temporis est, quod est breve, mobile et irrevocabile. Propter quae homo debet tempestive in eo bona opera facere.
Primo tempus est breve tam respectu Dei, qui est aeternus, quam respectu vitae nostrae, quae est finibilis, Iob XIV.: Breves dies hominis sunt,[14] quam etiam respectu peccati, quod in fine deficit et eius delectatio peribit.Et sic tempus est quasi punctus respectu caeli. Unde II. ad Chor. VII.: Itaque fratres, tempus breve est,[15] scilicet ad faciendum bona, ad pergendum in patriam. Et ideo qui breve tempus habet et longam viam, si non currit et mane non surgit, non perveniet ad locum optatum. Modo nos longissimam habemus viam, puta de terra ad caelum, ideo debemus festinare. Unde I. Paral. XXIX. dicitur: Dies nostri quasi umbra super terram et nulla est mora.[16] Et Eccles. IX.: Nescit homo finem suum, sed sicut pisces capiuntur hamo, sic homines tempore malo.[17] Et ideo concludit beatus Gregorius: Omne tempus vitae hominis est dies laboris. Iob V.: Sicut avis ad volandum, sic homo nascitur ad laborandum.[18]
Secundo de natura temporis est, quod est mobile, ideo secundum Philosophum IV. Physicorum mensurat omnem modum. Et sicut tempus est mobile, ita etiam homo non potest hic perfecte quiescere. Iuxta illud Iob XIII.: Homo natus de muliere brevi vivens tempore, repletur multis miseriis,[19] qui quasi flos egreditur et conteritur et numquam in eodem statu permanet. Nec a parte corporis, quia continue corrumpitur, nec a parte mentis, quia continuis affectionibus variatur. Modo hoc appetit, modo illud, et sic tempus per se est causa senectutis, non autem iuventutis, quod sic patet. Quia licet aliquis longo tempore vivat, non tamen innovatur, sed antiquatur. Sic a simili positum [os 005. c. 05] tempus in peccato numquam facit redire ad innocentiae iuventutem, licet ex divina gratia possit redire ad eandem vel maiorem mercedem. Similiter ex parte mentis tempus per se est causa oblivionis eo, quod propter tempus longum senescunt omnia. Non autem est causa memoriae vel recordationis, quod sic patet, quia ille, qui tempore multo vivit a studio otiosus, non addiscit, sed obliviscitur. Sic a simili, quanto aliquis maiori tempore permanet in peccato, tanto magis obliviscitur sui et Dei.
Et sic patet, quod tempus est mobile et immutat mobilia, quamdiu motus caeli durabit, qui est causa generationis et corruptionis. Postquam autem cessaverit in fine mundi, tunc etiam tempus cessabit. Hinc dicitur Apoca. X., quod angelus iuravit per viventem in saecula, quod tempus non erit amplius,[20] sed scilicet aeternitas. Ideo habemus nunc tempus misericordiae et gratiae, in quo invenimus Deum et salutem nostram. Numquam hoc tempore erit melius, qui nunc Deum non quaerit, vix postea inveniet. Unde Can. II. dicitur: Iam enim hiems, scilicet irae Dei transiit imber, scilicet carnalitatis, abiit et recessit. Flores, scilicet bonae affectionis apparuerunt in terra nostra, tempus putationis advenit,[21] scilicet quo peccata debent a mentibus separari contritione et satisfactione.
Modo autem sic est, quod qui habet tempus pulchrum de mane, si exspectat usque ad vesperam, stultus est. Sic iuvenis si usque ad senectutem exspectat ad bene faciendum, stultus est eo, quod moribus semper intenditur, natura debilitatur, diabolus magis insidiatur, consuetudo difficilius mutatur. Deus, qui misereri potest, magis offenditur ac magis ad iram provocatur. Bene igitur dicitur ad Gal. VI.: Cum tempus habemus, operemur bonum ad omnes.[22] Et Ecci. XVIII.: A mane usque ad vesperam mutabitur tempus,[23] non exspectamus in fine mundi tempus pacificatum, sed potius turbidum. Iuxta illud Math. XXIV.: Erit tunc tempus, quale non [os 005. c. 06] fuit, ex quo homines esse coeperunt.??? Et ideo petimus Deum, ut det nobis pacem in diebus nostris dicendo: Da pacem, Domine in diebus nostris![24]
Tertio de natura temporis est, quod sit irrevocabile, nam tempus praeteritum non redibit, sed sibi aliud succedet.[25] Ecci. XI. Nescit homo, quod tempus transeat et mors appropinquat, et relinquat omnia aliis et moriatur. O filii Adam vitiosi! O peccatores malitiosi! O abeuntes dono Dei gratiosi, attendatis temporis brevitatem, mobilitatem et irrevocabilitatem, et ipsum non expendatis ad damnationem animarum vestrarum, quin potius ad salutem. Quia si vestes vel pecuniam seu alias res amiseritis, poteritis recuperare, tempus vero non.
Secunda quoque ratio inducens ad tempestivam bonitatem est bona impressio, quia qui a iuventute assuescunt bona, profundius imprimitur bonitas in eis. Dicit enim Aristoteles III. De anima, quod anima pueri est tamquam tabula rasa, in qua nihil est depictum, sed aptum depingi. Et quidquid primo depingitur in eo, difficulter delebitur de ea. Vel habet se sicut pergamenum bene praeparatum, in quo nihil est scriptum, et quidquid primo scribitur in eo, vix delebitur, quin maneant vestigia. Sic est de iuvenibus, quia quidquid eis primitus imprimitur sive bonum, sive malum, ad hoc inclinantur, quia ducunt in consuetudinem. Unde Isidorus De summo bono: Cogitatio prava delectationem parit, delectatio consensionem, consensio actionem, actio consuetudinem, consuetudo necessitatem. Cuius rationem assignat Philosophus in De memoria et reminiscentia: Quia — inquit — consuetudo est quasi altera natura. Idem primo Rhetoricae ait: Consuetum fit velut [os 005. c. 07.] innatum, quia natura est semper, consuetudo vero saepe. Semper autem propinquum est ei, quod est saepe. Propterea dicitur Hieremiae XIII.: Si Ethiops potest mutare pellem suam et pardus varietates suas, sic et vos poteritis bene facere, cum didiceritis malum,[26] scilicet ab adolescentia.
O igitur vos, Christiani quare non libenter auditis verbum Dei, quare non frequenter ieiunatis, quare devote non oratis? Si nescitis, ego dicam vobis: quia non consuevistis ab adolescentia vestra. Et quare quidam committunt luxuriam, quidam usuram, quidam furtum, quidam detractiones? Quia consueverunt. Nam apud quamlibet nationem unum peccatum magis abominabile videtur, etiam si sit minoris culpae. Sicut apud milites maximum peccatum est torneamentum, apud negotiatores defraudatio socii, apud cives adulterium. Cur hoc? Quia sic consueverunt. Hinc Augustinus in Enchiridion: Peccata quamvis magna et horrenda, cum in consuetudinem venerint, aut parva, aut nulla esse creduntur usque adeo, ut non solum occultanda, sed etiam praedicanda et diffamanda videantur. Quoniam scriptum est: Laudatur peccator in desideriis aninmae suae.
Tertia ratio inducens ad tempestivam bonitatem est maior acceptatio. Gratius enim est Deo servitium iuvenum, quam senum, quia optimum Deo offerunt, scilicet florem iuventutis, senes vero faeces senectutis. De quibus dicitur Malache. I.: Maledictus homo, qui habet in grege suo masculum, id est forte, et offert debile Domino, [27]quia Optimo Deo optima sunt offerenda. Iuxta illud Nume. XVIII.: Omina, quae offeretis, optima et electa erunt.[28] Illi igitur, qui suam iuventutem et fortitudinem consumpserunt [os 005. c. 08] in servitio diaboli et in senectute volunt servire Christo, possunt orare illud Psal.: Ne proicias me, Domine in tempore senectutis meae, cum defecerit virtus mea![29] De ipsis, qui tunc volunt servire Deo, cum iam non possunt aliqua peccata perpetrare, dicit Augustinus libro De poenitentia: Si vis agere poenitentiam, cum iam peccare non potes, peccata dimiserunt te, non tu illa. Quid tunc habebis praemii? Quasi diceret: nihil, quia non necessitatem, sed arbitrii libertatem respicit Deus. Hoc autem multum gratum est Deo, cum homo floret iuventute, abundat divitiis, libertate et pulchritudine decoratur, et propter Deum se praecavet, quasi quoddam est martyrium. Iuxta illud Ecci. XXXI.: Beatus vir, qui potuit transgredi, et non est transgressus, facere mala et non fecit, [30] quis est hic et laudabimus eum.
Quarta ratio inducens ad tempestivam bonitatem est maior assecuratio. Ille enim, qui a iuventute continuavit bonum, magnam habet de salute securitatem, quia videt tempus praeteritum in Dei servitio consummatum, et de cetero in futurum proponit facere bonum. Sicque istius mors seu finis erit ad salutem. Unde Augustinus De doctrina Christiana: Non potest male mori, qui bene vixerit. Econtra vero dicit: Vix bene moritur, qui male vixerit. Nam inquit Aristoteles III. Ethicorum: Qualis est unusquisque, talis videtur eius esse finis. Sicut enim frondes arboris, quo pro maxima parte declinant illuc arbor, succisa corruet sive ad dexteram sive ad sinistram, sic est de homine, quia quales fuerunt eius cogitationes, locutiones et opera, talis erit et eius finis. Valde igitur incautum est differre bona de die in diem, quia dicit Augustinus libro De poenitentia: Si quis in ultima necessitate positus, petit poenitentiam, non negamus, quod petit, sed securitatem dare non possumus. Non dico: damnabitur, sed nec dico: salutabitur. Tene certum et dimitte incertum. Age igitur poenitentiam, dum sanus es, quia securus es, quid egisti, incertum est autem, quid agas in [os 005. c. 09] futuro tempore, id est in senio, neque scis, an senesces. Hinc Gregorius: Qui veniam spopondit, diem crastinum non promisit.
Tertio denique ad tempestivam bonitatem nos inducunt similitudines indices, quae aperte indicant, ut in iuventute incohemus bona. Nam videmus in rerum natura, quod arbusta parva facilius incurvatur, quam inveterata, similiter videmus, quod omnia animalia irrationabilia citius mansuescunt in iuventute, quam senectute. Et beatus Hieronymus in Epistola ad Laetam ponit exempla de lana intincta et testa recente. Lana enim semel intincta retinet colorem et testa saporem, unde dicit: Nulla alia causa difficultatem bene faciendi facit, quam sola consuetudo vitiorum.
Et certe, o iuvenes, cavete vos a malis, iterum dico, cavete, charissimi, quia facilius est cavere et non assuescere, quam assueta dimittere. Unde Gregorius: Difficile surgit, quem moles pravae consuetudinis praemit. Hinc Aristoteles VII. Ethicorum: Facilius est transmutare naturam, quam consuetudinem. Et hoc est, quod dicitur Prover. XXII.: Adolescens iuxta viam suam gradiens etiam cum senuerit, non recedet ab ea.[31] Igitur bonum est viro, cum portaverit iugum Domini ab adolescentia.
Quarto ad tempestivam bonitatem inducunt sanctorum operationes felices. Nam illi sancti, qui servire a iuventute coeperunt Deo, magis Deo fuerunt familiaritate coniuncti, sicut beatus Iohannes Evangelista. Praecipua namque familiaritate afficiebatur Christus ad iuvenes et parvulos, ideo et illi currebant ad ipsum. Et apostolis prohibentibus dicebat Matthaei XIX.: Sinite parvulos venire ad me, et ne prohibueritis eos, talium est enim regnum caelorum.[32] Iterum: Quicumque non receperit regnum Dei velut parvulus, non intrabit in illud etc.[33]
Sic beatus Nicolaus a sua pueritia Domino coepit [os 005. c. 10] servire. Unde legitur de ipso, quod natus ex patre Epiphano et matre Iohanna, quem cum sancti parentes in primaevo iuventutis flore genuissent, deinceps continentur viventes coelibem vitam duxerunt. Hic prima die, dum balneretur, erectus stetit in pelvi. Insuper quarta et sexta feria tantum semel ubera sugebat. Sanctus autem iuvenis aliorum iuvenum devitans lascivias ecclesiarum potius terebat limina, et quidquid ibidem de Sacris Scripturis intelligere poterat, memoriter retinebat.
Secundo beatus Nicolaus commendatur ex praemissis thematis verbis ab utili et charitativa liberalitate, cum dicitur: semina semen tuum. Nam beatus Nicolaus duplicia semina seminavit, scilicet semen scientiae et semen iustitiae.
De primo dicitur Prover. XV.: Labia sapientum disseminabunt scientiam.[34] Et hoc semen si debet fructificare, debet pluvia gratiae irrigari. Esa. XXX.: Dabitur pluvia semini tuo ubicumque seminaveris in terra.[35]
De secundo autem semine, videlicet iustitiae dicitur Sap. III.: Bonorum laborum gloriosus est fructus.[36] Et Oseae X.: Seminate vobis in iustitia et metite in ore misericordiae![37] Qui enim hoc semen seminaverit in terram suam, non potest mori fame aeterna, unde Ps.: Non vidi iustum derelictum, nec semen eius quaerens panem.[38] Prover. XI.: Seminanti iustitiam merces fidelis.[39] Et Gal. VI.: Nolite errare, Deus non irridetur, quae enim homo seminaverit, haec et metet.[40] Ideo ad seminandum iustitiae opera quinque sunt observanda, scilicet:
- Primo seminis puritas
- Secundo seminis qualitas
- Tertio seminis quantitas
- Quarto agri fertilitas
- Quinto pluviae necessitas.
Primo namque ad seminandum opera iustitiae necessaria est seminis puritas, id est, quod semen sit purum, sine peccato mortali. Quia dicitur Levi. XIX.: Agrum tuum non seres diverso semine,[41] scilicet malis miscendo. Et Oseae X.: [os 005. c. 11] Innovate vobis novale et nolite serere super spinas![42] Quia dicit Gregorius: Nulla bona acceptantur, quae malorum admixtione maculantur.
Secundo ad seminandum opera iustitiae necessaria est seminis qualitas, scilicet quod semen sit durum et calore solis arefactum. Sic etiam opera nostra charitate Dei solida debent esse. Unde Gregorius: Quaecumque agimus sive cogitationes, sive locutiones, sive operationes debent esse dura et fortia et calore charitatis arefacta. I. Cor. XVI.: Omnia opera vestra in charitate fiant.[43] In figura dicitur Levit. II.: Si obtuleris munus primitiarum frugum tuarum Domino de spicis adhuc virentibus, torrebis, creambis eas igne.[44] Hinc Bernardus: Opera nostra in fervore charitatis sunt agenda, et tunc fructum centuplum de se gignunt.
Tertio ad seminandum opera iustitiae considerandum est seminis quantitas, hoc est quantum homo debet seminare, quia tantum, quantum potest. II. Cor. IX.: Qui parce seminat, parce et metet, et qui seminat in benedictionibus, de benedictionibus metet.[45] Bernardus: Modica seminis detractio non modicum messis est detrimentum, et sic si opera nostra minuuntur, paulatim etiam premium privabitur. Quia dicitur Levi. XXXVII.: Iuxta mensuram sementis aestimabitur pretium.[46] Ergo secundum posse nostrum debemus abundanter bona facere. Iuxta illud ad Col. I.: Fructificantes in omni opere bono cum abundantia.[47]
Quarto ad seminandum opera iustitiae necessaria est agri fertilitas, quia ubi ager non est fertilis, labor est inanis. Sic est de nostro labore. Bene siquidem dicitur Lu. VIII., quod quidam seminant secus viam,[48] id est in propria complacentia, et hoc perit. Quia dicit Augustinus : Ubi tibi placuisti, ibi defecisti. Quia qui seminat in carne, de carne metet et corruptionem,[49] ad Gal. VI. Quidam inter spinas seminant, id est inter cupiditates mundi. Et sunt hi, qui omnia, quae agunt, terrena cupiditate faciunt, in quibus illud Hiere. XII. implebitur: Seminaverunt triticum et [os 05. c. 12] spinas messuerunt.[50] Et Aggaei I.: Seminasti multum et intulistis parum.[51]
Revera parva est vana gloria, de qua Chrysostomus: Quid est laus hominum, nisi sonus verborum transeuntium? Hinc Oseae VIII.: Ventum seminabant et turbinem metent,[52] id est opera vacua charitate seminabant et aeterna supplicia metent. Quidam seminant in terram bonam, id est ad animae salutem et Dei honorem, et non ad vanam gloriam ordinant cogitationes et opera. De quibus dicitur ad Gal. VI.: Qui seminat in spiritu de spiritu, metet vitam aeternam.[53]
Quinto ad seminandum opera iustitiae est necessaria pluviae necessitas, alias fata non germinant arefacta siccitate. Sic bona opera debent irrigari aquam compassionis et devotionis. Unde Bernardus: Sunt lacrimae pietatis, quas sibi conficit anima de necessitatibus pauperum, de anxietatibus oppressorum, de omnibus miseriis miserorum. Iob XXX.: Flebam quondam super eo, qui afflictus erat et anima mea compatiebatur pauperi.[54]
Ista omnia praedicta bene considerabat et ita faciebat beatus Nicolaus seminando opera iustitiae. Unde legitur de eo, quod parentibus suis defunctis cogitare coepit, qualiter tantam divitiarum copiam ad laudem Dei erogaret. Tunc quidam convicaneus suus satis nobilis tres filias suas virgines ob inopiam prostituere cogitur, ut earum infami commertio aleretur. Quod perpendens sanctus Nicolaus scelus abhorruit et massam auri per fenestram nocte proiecit clam, clamque recessit. Mane surgens homo et inveniens massam auri Deo gratias agens primogenitae nuptias celebravit. Non multo post famulus Dei simile peregit opus misericordiae, et ille iterum secundae filiae nuptias celebravit.
Post paucos vero dies duplicatam auri massam in donum proiecit hominis. At ille ad sonitum excitatur e Nicolaum fugientem insequitur dicens: "Siste gradum, teque meo ne subtrahas aspectui!" Sicque accurrens Nicolaum hunc esse recognovit Mox humi [os 005. c. 13] prostratus volebat osculari pedes eius, quod ille refugiens ab eo exegit, ne eum de hoc publicaret in vita.
Tertio beatus Nicolaus ex thematis verbis commedatur a finali seu consummativa probitate, cum dicitur: Et vespere non cesset manus tua, quasi diceret: in iuventute incipe bonum, in virili aetate continua, nec in senectute intermittas. Sic fecit beatus Nicolaus, dum enim Mirreae civitatis episcopo defuncto ipse in episcopum fuit ex Dei revelatione electus, tunc coepit abundantius misericordiae operibus inservire et multis miraculis choruscare, ut patet in legenda sua. Rogemus igitur Dominum, ut per merita ipsius sancti antistitis donet nobis gratiam nunc, et tandem gloriam, ad quam nos perducat Pater et Filius et Spiritus Sanctus. [os 005. c. 14]
[1] Ecl 11,6
[2] Sir 18,19-20
[3] Ps 101,14
[4] Cf Tb 3,13
[5] Ps 74,3
[6] II Cor 6,2
[7] I Cor 15,41-42
[8] Gal 6,10
[9] Sir 4,23
[10] Ecl 9,10
[11] Sir 5,8
[12] Ecl 12,1
[13] Lam 3,27
[14] Iob 14,5
[15] I Cor 7,29
[16] I Par 29,15
[17] Ecl 9,12
[18] Cf Iob 5,7
[19] Iob 14,1
[20] Cf Apc 10.5-6
[21] Ct 2,11-12
[22] Gal 6,10
[23] Sir 18,26
[24] Cf Sir 50,25
[25] Cf Ecl 11,8
[26] Ier 13,23
[27] Mal 1,14
[28] Nm 18,29
[29] Ps 70,9
[30] Sir 31,10
[31] Prv 22,6
[32] Mt 19,14
[33] Mc 10,15
[34] Prv 15,7
[35] Is 30,23
[36] Sap 3,15
[37] Os 10,12
[38] Ps 36,25
[39] Prv 11,18
[40] Gal 6,7-8
[41] Lv 19,19
[42] Os 10,12
[43] I Cor 16,14
[44] Lv 2,14
[45] II Cor 9,6
[46] Lv 27,16
[47] Col 1,10
[48] Lc 8,12
[49] Gal 6,8
[50] Ier 12,13
[51] Agg 1,6
[52] Os 8,7
[53] Gal 6,8
[54] Iob 30,25