Domus sermonum compilatorium

[Pelbartus: Pomerium de tempore, Pars hiemalis

Sermo XXXIII.]

 

De eadem dominica
Sermo tertius, qui etiam applicari potest pro dominica quinta de Ecclesiae et filiorum eius statu vario
 
Accesserunt ad eum, scilicet Iesum discipuli eius, et suscitaverunt eum dicentes: Domine, salva nos, perimus. Mat. VIII.^[1] et in evangelio hodierno.

 

Item si placuerit pro sequenti dominica accipe thema hoc:
Cum dormirent homines, venit inimicus et superseminavit zizania* in medio tritici etc. Matt. XIII.^[2] et in ipso evangelio dominicae. Pro praeparatione ad utrumque thema. (X)

 

Notandum est, carissimi, quod secundum Bedam, Augustinum et communiter doctores pro regula communi tenetur, quod Christus per seipsum aliquid faciendo, ut patet in fugiendo persecutorem et huiusmodi significare voluit saepe, quod futura essent sua membra talia factura. Ideoque in hoc, quod legitur in evangelio Christum in navi tempore tempestatis dormivisse, qui tamen alias pernoctabat in oratione, sicut dicit Ambrosius super Lucam, significare voluit, quod nostri torporis somno nobis dormientibus, scilicet in peccato, quo iacemus, ipse nobis dormiat non exaudiendo in tempestate tribulationis, nisi fideliter ad eum resurgendo per poenittentiam accedamus, et suscitemus orando dicentes: Domine, salva nos, quia perimus in peccatis nostris dormiendo, nisi tu salves nos. In huius signum dum ipse Christus dormiret tempestatis huius periculum super discipulos permisit, ut ad eum suscitandum accederent. Hinc etiam est, quod in evangelio sequentis dominicae dicit parabolice, quod scilicet cum dormirent homines, scilicet in peccatis iacendo, nec ad poenitentiam surgere curarent, tunc inimicus, id est diabolus venit superseminare zizaniamerrorum et vitiorum plurimorum ac poenarum praesentium et futurarum et perversorum hominum ac persecutionem, quam permittit Christus propter peccata etc. (Y)
Itaque in praesenti sermone de statu militantis Ecclesiae et eius filiorum agemus, quia utrumque praedictorum evangeliorum de hoc mistice agit, ut dicitur per Lyram et doctores: A,* Navis quippe in mari fluctuans, in qua sunt Christus et discipuli, Ecclesia est in fide crucis Christi fundata, ut tactum fuit in sermone super evangelio.
B, Ager etiam, in qua Deus seminat bonum semen et inimicus superseminavit zizaniam, significat Ecclesiam, quae continet bonos et malos Christianos, ut infra patebit.
Sed quoniam in navicula praedicta Ecclesiam significante comperimus praecipue triplicem statum hominum fuisse et nunc suo modo sunt in Ecclesia:
Primo quidem erant ibi mali cum bonis, quia ut Ambrosius li. IV. super Lucam dicit: tunc Iudas erat in navi, quando tempestate discipuli erant quassati. Et secundum Origenem erant etiam aliqui, qui navigabant, quorum erat navicula, qui Christum non sequebantur, et talibus dormiebat Christus, ut patuit.
Secundo quoque erant ibi boni in tempestatis sedatione conversi ad Christum, ut patet secundum Origenem.
Tertio ibi etiam iusti erant tribulationes passi, sed per Christum quietati.
Iuxta haec ergo tria mysteria notabimus pro sermone isto:

 

• Primum de statu malorum Christianorum in peccato dormientium
• Secundum de statu bonorum ad Christum conversorum et a peccato resurgentium
• Tertium de statu iustorum aliis quoque salutem a Christo promerentium (A)

Circa primum de statu malorum Christianorum, qui scilicet dormiunt in peccatis, quibus in mysterium Christus in navi dormivit ad significandum secundum quod Hilarius dicit: Dormit eo, quod somno nostro consopiatur in nobis. Haec ille. Ad idem est et Ambrosii sententia ut praedictum est. Quia nimirum in Sacra Scriptura homines, qui sunt in statu mortalis peccati, dicuntur dormire. Iuxta illud I Cor. XI.: Ideo inter vos sunt multi infirmi et imbecilles, et dormiunt multi.^[3] Quapropter Eph. V.: Surge, qui dormis et exurge a mortuis, id est a peccatis mortalibus, et illuminabit te Christus.^[4] Haec Apostolus. Unde cum Christus, qui nunquam dormit secundum deitatem, nec etiam dormire potuit dormitione peccati, etiam secundum humanitatem in tali tempestate dormivit in navicula ad significandum, quoniam multi forent Christiani mali, qui in periculis huius mundi dormituri essent in peccatis, sicut hoc iam videmus impletum, et sic diabolus dormientibus superseminat zizaniam. Quaeritur ergo hic: Quare vel unde hoc est, quod status mortalis peccati per dormitionem corporalem significatur? Et ratio quaestionis potest esse, quia somnus est homini naturalis et multa bona operatur in homine, ut patet per Aristotelem* in De somno et vigilia ac per alios. Nam ut Aristoteles docet et commentator: Homo debet esse mediocris inter somnum et vigiliam, ut non ad unum nimis declinet vel ad aliud. Debet tamen si opus fuerit plus ad vigiliam, quam ad somnum declinare, et sic faciendo plura bona proveniunt, ut ibidem dicitur.
Primo, quia animae vires et sensus exteriores quietantur et virtutes naturales intenduntur vel fortificantur. Nam somnus est ligamentum sensuum et requies data animalibus propter salutem eorum dicente Aristotele* ibidem.
Secundo in dormiente digestiva virtus fortificatur per calorem ad interiora revocatum ab exterioribus propter quod membra exteriora frigescunt, et dormiens plus indiget cooperiri, quam vigilans. Ideo melior digestio sit in stomacho dormientis.
Tertio, ut dicit Avicenna: evacuati, per medicinam infirmi per somnum restaurantur, similiter qui defecerunt in captivitatem, ut patet.
Quarto denique Sacra Scriptura  testatur, quod dormitio quantitate et qualitate temperata confert sanitatem infirmis. Ecci. XXXI.: Somnus sanitatis in homine parco.^[5] Unde apostoli dixerunt de Lazaro, Io. XI.: Domine, si dormit, salvus erit.^[6] Et Augustinus dicens, quod melius est dormire, quam diabolo servire. Mirum ergo est, quod dormitio in malo accipitur ad designandum statum peccati. Ad hoc respondendo notandum, quod apud theologos pro regula est verbum Gregorii V. Moralium dicentis, quod per quamlibet rem in sacro eloquio secundum diversas eius proprietates diversa bona vel mala licite signantur. Unde dormitio aliquando accipitur in bono pro quiete aeternae salutis, Actu. VII. de Stephano: Obdormivit in domino.^[7] Et I Thes. IV.: Deus eos, qui dormierunt, scilicet in mortis quiete, per Christum adducet, scilicet resuscitando etc.^[8], quia sicut qui dormit, sanus est, et ad exurgendum se deponit. Sic iusti sani in fide et iustitia quiescunt in morte, ut exurgant in finali resurrectione. (B)
Denique his non obstantibus dormitio propter alias condictiones proprietatis merito accipitur ad figurandum statum peccati mortalis pluribus rationibus:
Prima ratio assimilationis mortis, quia ut dicit Bernardus: Somnus est plurima mortis imago, sic anima in peccato stans mortua est. Ezekh. XVIII.: Anima, quae peccaverit, ipsa morietur,^[9] quia separatur a vera vita, quae Deus est. Proinde peccator assimilatur lethargico.* Lethargia* enim est quaedam infirmitas, quae facit hominem dormire, et hoc multum gliscit, sed tantum absorbet somno, quod homo morietur dormiendo. Sic peccator delectabile sibi putat peccare, et tamen aeternali morte morietur in peccato. Rom. VI.: Stipendia peccati mors.^[10]
Secunda ratio bestialis dementationis, quia dicit philosophus, quod in dimidio temporis qui dormimus, non differimus a bestiis. Ita peccator homo, sicut dicit Ps.: Cum in honore esset, scilicet Christianitatis, non intellexit, comparatus est iumentis insipientibus et similis factus est illis.^[11] Sicut enim bestia non habens usum rationis non scit cogitare, quod ligatur et ducitur ad macellum, sic homo dormiens in peccatis ligatus ducitur ad infernum. Ps.: Funes peccatorum circumplexi sunt me;^[12] et Prover. VII.: Ignorat stultus, quod ad vincula trahitur.^[13] (C)
Unde et secundum Philosophum: Homo in peccatis dormiens peior dicitur, quam bestia. Unde enim dicitur VII. Ethicorum: Homo pravus centies millesies est peior omni bestia. Sed quare hoc?
Una ratio datur ista, quia cum omnis bestia devitet et caveat, quantum potest vincula laqueorum et mortem, homo peccator voluntarie peccando praecipitat se in mortem animae et Gehennae aeternae.
Item alia ratio ad propositum de dormitione, quia cum bestiae et aves summo mane surgant ad Deum laudandum quotidie, homo peccator non surgit, sed quandoque per annum integrum iacet in peccato vel usque in finem vitae. Denique cum brutum si ceciderit in laqueum, non potest dormire, sed tota etiam nocte et die laborat evadere, ut patet de mure cadente in muscipulam, qui tota nocte rodit eam, ut evadat; sed peccator homo se laxat deliciis^[14] et somno corporali, et sic sibi ipsi vitiorum laqueos etiam corporali dormitione augmentat et gravat.  Contra quos Catholicon: Plus vigila semper, ne somno deditus esto. Nam diuturna quies vitiis alimenta ministrat. Haec ille.
Tertia ratio colligationis sensus et operationis. Nam in dormiendo ligantur omnes sensus ita, ut nec videat protunc oculus, nec audiat auditus, nec gustus aut odoratus vel tactus sentiat, nihil etiam operatur homo in dormiendo, nec lucratur. Sic homo existens in peccato mortali omne sentimentum spiritualium perdit, et tanquam ligatus nil operatur meritorie ad vitam aeternam. Nam et si operatur aliqua bona de gne/genere, tamen per talia non lucratur praemia vitae aeternae, licet dentur ei temporalia pro talibus a Deo, scilicet sanitas, honor, divitiae, proles et huiusmodi, ac converti a peccato ex mera Dei misericordia. Ideoque bonum est, ut homo etiam in peccato mortali existens surgat mane, et ad ecclesiam vadens faciat bona opera, quae potest, quia dicit Augustinus: Nullum bonum irremuneratum etc., quamvis talis quamdiu non convertitur vera poenitentia omnes sensus, sicut dormiens habeat ligatos. Non enim videt Dei iudicia super se, non audit Dei verba ad oboediendum, non gustat per Euchariatiae debitam communionem et devotionem in missa, non odorat fumum ignis infernalis, qui est in centro terrae sub pedibus eius, non tangit per poenitentiae actionem, nec sentit, quia occisus est a diabolo et in morte dormit. (D)
Quarta ratio delusivae deceptionis. Nam somnus multipliciter deludit et decipit dormientem, quia quandoque facit apparere, quae non sunt. Isaiae XIX.: Somniat esuriens et comedit, cum autem expergefactus fuerit, vacua est anima eius.^[15] Similiter quando videtur bibere vel pecuniam invenisse et huiusmodi in somnis, ita peccatum inducit homini plurimas falsas extimationes, scilicet quod delicias vel divicias ac honores mundi habere sit maximum bonum et pro eis perdat animam, sed cum evigilaverit in futuro, agnoscet, quoniam ut scribit Sap. V.: Transierunt omnia velut umbra.^[16] Item quandoque somnus facit apparere dormienti, illa esse vera pericula, quae nil sunt, ut somniando quasi inciderit in manus hostis aut occidere eum velit vel somniando se submergi ina qua aut in ignem cecidisse et huiusmodi. Sed vera pericula somnus facit non timere, puta si latro staret super caput eius volens illum occidere, hunc non timet dormiend etc. Ita peccatum facit peccatorem super modum timere pericula mundalium bonorum vel aggredi poenitentiam et virtutum opera, quibus salvari posset, sed peccatam peccatis addere et animam perdere aeternaliter non timet, nec curat occidi a diabolo in anima. Ps.: Illic trepidaverunt timore, ubi non fuit timor.^[17]
Quinta ratio effectualis provocationis, quia sicut hominem faciunt dormire, et provocant ei somnum aliqua remedia, ita spiritualiter eisdem modis provocatur homo ad peccata facienda. (E)
Si enim quaeratur: Quae faciunt hominem dormire vel quae inducunt somnium? Nota, quod unum et potissimum est somnifero unguento vel oleo unguere timpora, scilicet et iuncturas membrorum, ut patet de oleo papaverum et de unguento, quod dicitur somniferum in apotecis. Sic diabolus unguendo capitis timpora, id est mentem et cogitatum unguento elationis et superbiae vel oleo vanae gloriae facit peccare hominem.
Item secundum quod facit hominem dormire est actione laboris seipsum fatigasse. Unde Eccs. V.: Dulcis est somnus operanti sive parum comedenti, sive multum.^[18] Sic spiritualiter labor avaritiae in acquirendis facis peccatum.
Tertium, quod facit dormire est largius vinum potasse, in quo significatur luxuria et ebrietas, quae causant multa peccata. Unde Eph. V.: Nolite inebriari vino, in quo est luxuria.^[19]
Quartum, quod facit dormire, est in obscuro loco se deponere. Nam homines dormire volentes loca obscura quaerunt, et per hoc signifivcatur invidia, quae non vult in luce videre felicitatem aliena.
Quintum, quod facit hominem dormire est gustu cibi ventrem replere, unde versus: Dum satur est venter, potest dormire libenter. Sic et gula facit hominem peccare.
Sextum est imaginationes nigras fantasiare, nam secundum Philosophum sicut color niger habet congregare visum, sic nigrae fantasiae congregare habent sensus interiores, et sic somnum inducere. Significatur spiritualiter in hoc ira, quae facit peccare quasi per nigras imaginationes meditando vindictas.
Septimum, quod facit dormire est frigidam auram eligere, nam frigiditas inducit somnum propter quod in hieme plus, qua min aestate, sed et in aestate iacendo in frigida domo magis dormit homo et profundius, qua min loco calido, ut dicunt phisici. Et pro frigiditate significatur accidia, quae friget a calore devotionis, et sic plura peccata inducit.
O ergo homo Christiane, quid dormitas in peccatis? Exurge miser, ne pereas cum diabolo, sed regnes cum Christo. (F)
Circa secundum de statu conversorum ad Christum et a peccatis resurgentium, qui in praedicta navicula Ecclesiae designantur per illos. Qui viso miraculo sedationis tempestatis Christi deitatem agnoverunt, et ad Christum conversi sunt, de quibus evangelium dicit: Porro homines, scilicet qui navigabant cum illis, quorum erat navicula, ut dicit Origenes: Illi mirati sunt dicens: Qualis est etc. Item isti in parabola dominicae sequentis figurati sunt per triticum in terra mortificatum et excrescens incipienter revivificatum. Sed notandum, qud in Sacra Scriptura sicut per dormitionem status peccati mortalis significatur, prout dictum est, ita per evigilationem vel exurrectionem saepe significatur status poenitentiae. Unde Apostolus I. Tes. V. dicit: Non sumus noctis filii, sed lucis, igitur non dormiamus, scilicet in peccatis sicut et ceteri, sed vigilemus,^[20] scilicet ad salutem per poenitentiam. Item I. Corinth XV.: Evigilate iusti et nolite peccare. Et Rom. XIII.: Hora est iam nos de somno surgere. Quare autem evigilationem significet poenitentia.
Plures rationes assignantur a doctoribus:
Prima ratio modalis conformitatis, quia sicut in evigilando solent fieri ista videlicet apertio oculorum, erectio et exitus a lecto, induitio lavatioque faciei ac manuum. Sic conformiter in surgendo a peccatis per veram poenitentiam hoc requiruntur, scilicet apertio oculorum mentalium ad recognoscendum omnia peccata, sicut fecit Ezechias dicens: Recogitabo tibi omnes annos meos in amaritudine animae meae. Isa. XXXVIII.: Item requiritur, út erigat se homo versus Deum per effectum et exeat a voluntate peccandi firmum propositum habendo, quod de cetero nolit peccare. Denique requiritur lavatio verae confessionis. Ambrosius: Confessio diluit peccatum. Et etiam requiritur induitio, scilicet virtutum, quae sunt vestes animae, ut idem Ambrosius dicit: eam ornantes et hoc fit per satisfactionem, et sic vera erit poenitentia et vere talis exsurgit a peccatis.
Secunda ratio variae temporalitatis, quia sicut homines vario tempore surgunt a somno. Aliqui enim surgunt in media nocte a somno, sicut solent religiosi. Sic faciebat David dicens: Media nocte surgebam ad confitendum tibi.^[21] Item alii surgunt mane summo; alii post ortum solis tardius, tales sunt reprehensibiles. (G)
Unde Ambrosius super „Beati immaculati” et Augustinus dicit: Grave et verecundum et indecens est Christiano, si radius solis invenit eum iacentem in lecto suo. Et addit Guillelmus: Tali homini posset sol dicere, si loqui valeret: Amplius laboravi heri, quam tu, et tamen cum surrexerim, tu adhuc dormis. Ita ad propositum est poenitentia, quod aliqui celeriter surgunt ad eam post peccatum, alii tardius, alii tardissime. Et tales merito sunt reprehensibiles, quod post ortum solis iustitiae, id est Christi incarnationem, qui multum laboravit pro nobis in passione, ipsi in peccato iacent diutius.
Tertia ratio plurimae utilitatis. Nam ut Philosophus li. I. Oeconomicorum dicit: Surgere a somno de nocte valet pro bona corporis dispositione ad sanitatem et ad philosophiam, hoc est ad studium sapientiae. Haec ibi. Unde surgere a somno utile est maturius:
Primo ad addiscendam sapientiam per ingenii capacitatem, nam ut docet experientia in nocte quieta vel in mane postquam digestione bene facta mens est depurata, facilius quilibet plura potest addiscere una hora, qua min die tribus horis. Sic spiritualiter exurgere ad poenitentiam valet ad illuminationem animae et studium salutis, quia per veram addiscitur poenitentiam sui cognitio, de qua Chrysostomus super Matt. dicit: Maxima pars philosophiae est cognitio sui, et qui se nescit, nihil bene novit.
Item secundo maturius a somno surgere valet ad bonam corporis dispositionem et formositatem, quoniam ut videmus multum dormientes in facie inflantur et oculis et deformiores sunt, quam vigilantes. Sic spiritualiter poenitentia pulchrificat animam. Unde Franciscus de Mayronis dicit, quod omnis pulchritudo animae est gratia Dei, hanc autem poenitentes habent.
Tertio valet ad conservandam sanitatem, quia surgens mane vel nocte superfluitates et flegmata eiicit, quae infirmitatem generarent. Sic poenitentia sanat animam eiiciendo vitiorum foeditates. Unde Ps. orat dicens: Miserere mei, Domine, quoniam infirmus sum, scilicet peccato, sana animam meam, quia peccavi etc.^[22]
Insuper praeter dicta philosophi surgere a somno valet quarto ad dapis appetitum et sapiditatem, nam qui maturius surgit magis et citius esurit et comedendi appetitum habebit, ut patet per experientiam. O ergo, tu homo, qui non habes appetitum comedendi, surge maturius, sic poenitentia verbi Dei saporem et appetitum facit propter sanitatem animae etc. Augustinus: Palato non sano, sed infecto, scilicet per peccatum, poena est panis, qui sano est suavis.
Quinto valet ad aeris et divitiarum copiositatem, unde Proverb. VI.: Usquequo, piger, dormis, quando consurges a somno, ut dormias et veniet tibi quasi viator egestas, si autem impiger fueris, egestas longe fugiet a te.^[23] Haec ibi. Sic surgere celerius ad poenitentiam valet ad meritorum ac gratiae et gloriae augmentationem. Prover. VIII.: Qui mane vigilaverint ad me, scilicet Deum, invenient me, mecum divitiae et gloria, ut ditem diligentes me.^[24] Unde et Ecclesia in officio quadragesimali omnes Christianos hortatur dicens sic: Non sit vobis vanum mane surgere ante lucem, quia promisit Dominus coronam vigilantibus etc.^[25] O ergo homo, surge, ne perdas coronam, surge, ne perdas tempus, surge quantocius, ut saltem aeternaliter in peccatis non pereas. (H)
Circa tertium de statu iustorum promerentium salutem sibi et aliis, qui significantur per apostolos, qui in navi periclitanti suscitaverunt Christum deprecantes: Domine, salva nos etc. Item in dominica sequenti dicitur, quod propter triticum servandum zizania non est extirpata, sed gratia praedictorum libeat pertractare de dormitione quaestionem. Occurrit enim quaestio, utrum in somnis et dormiendo homines iusti et poenitentes mereantur apud Deum aliquo modo. Et per contrarium, an peccator in dormiendo posset peccare et sic demereri damnationem. Ad hoc respondetur secundum auctorem Summae originalium per verba Gregorii li. IV. Moralium dicit sic: Hostis insidians bonos, quos vigilantes minime superat, eos dormientes gravius per somnia impugnat, tamen hoc malitiose agere superna dispensatio benigne permittit, ne^[26] in electorum cordibus ipse saltem somnus praemio vacet. Et subditur ibidem: argumentum sumitur, quod in somnis meremur. Haec in Summa originalium. Sed quomodo boni mereri possint in somnis et in dormiendo, aut mali per contrarium demereri, cum pro tunc non habebant usum rationis, quod requiritur ad meritum vel demeritum secundum Bonaventuram in sermone suo II. dist. XLI. et communiter doctores. (I)
Notandum recolligendo dicta doctorum, quod quinque modis potest quis de dormiendo et somnio mereri et per contrarium demereri:
Primo ex animae praevia intentione, scilicet quando quis intendit propterea dormire et naturae necessitati satisfacere, u sic Deo melius possit servire, sicut fecit Beata Virgo Maria, Christus quoque, nec non de beato Francisco narratur, quod in sero tempestive se deponebat, ut modico somno recreatus posset reliqua parte noctis Deo in oratione vacare. Et per contrarium peccator, qui mala intentione dormit, ut scilicet se nutriat delicis ad peccandum amplius; talis demeretur damnationem. Similiter si intendit dormire ex appetitu pollutionis in somno, hoc enim est peccatum mortale, ut patet per fratrem Angelum in summa, unde Ambrosius: Affectus tuus operi tuo nomen imponit, quo animo a te aliquid perficitur, sic extimatur haec Ambrosii li. De officiis.
Secundo ex bonae voluntatis et caritatis perseveratione. Ro. VIII.: Diligentibus Deum omnia cooperantur in bonum.^[27] Sed dum quis in somno polluitur et ex consensu voluntatis deliberatae placet propter expertam delectationem, talis peccat mortaliter. Secus si ex surreptione placet, quia sic est veniale secundum fratrem Angelum. (K)
Tertio potest quis in caritate existens mereri in dormiendo ex caritativi operis recompensatione. Nam legitur in Vitas patrum, quod quidam sancti in heremo ex operibus manuum acquirendo elemosynas aliis dabant, ut illa exoraret pro eis, dum dormirent, et sic lucrarentur etiam tempus dormitionis; et tu ergo homo, faciendo similiter, dum dormi, pauperes et religiosi, quibus elemosynam dedisti, ipsi vigilantes orant pro te. Unde Ecci. XIX.: Conclude elemosynam in sinu pauperis, et haec pro te exorabit ab amni malo,^[28] scilicet liberando.
Quarto ex devotionis aedificatione, quia cum quis mane ad ecclesiam ire a somno surgit, alii, praecipue servi et filii exempla talia sumunt, et sic iste pro bono exemplo in illis meretur. Unde Caesarius: Quotquot hominibus bonum exemplum praebueris, cum tot gaudia in caelo habebis. Per contrarium peccant mala exempla praebentes, et tot mortibus digni sunt, quot pravitatis exempla posteris reliquunt, ut dicit Gregorius XI. q. III. „Praecipue”. Exemplum legitur, quod quidam, dum audivisset, quod fratres in claustro in nocte cantarent Te Deum laudamus, dixit: Ecce illi Deum festinant laudare, tu vero vis in lecto tota nocte dormire, et sic se redarguens religionem intravit.
Quinto ex diminutione, scilicet somni, ac ad orandum festinatione, ut per eorum preces Deus misereatur ipsis hominibus et etiam aliis, scilicet peccatoribus. Sic enim merentur illis salutem et sibi ipsis, quia Deus parcit malis propter iustos, ut patet Gen. XIX., ubi legitur, quod Deus pepercisset Sodomis et aliis eius civitatibus propter decem iustos, si ibi inventi fuissent.^[29] Multo magis parcit propter sancta opera, vigilias et orationes bonorum multorum. Ad idem etiam exemplum in evangelio, nam apostoli suscitaverunt Christum deprecantes et dicentes: Domine, salva nos, ad quorum precamina ipsos et omnes in navi salvavit. Rogemus ergo Christum, ut det etc.
  

 

 

 

 

 

---