Szerkesztés alatt
ST 10 05 03
Articulus tertius de modo,
quo gaudiosissime intronisata est Beata Virgo Maria in regnum caeleste,
et super omnes collocata
Circa tertium principale, de modo gaudiosissime intronizationis Beatae Virginis, videndum restat et prosequendum de his tribus:
- Primo quidem, quali gaudio et iubiloso cantico sit in praemissis turbis beatorum ad thronum suae gloriae traducta
- Secundo, qualiter super omnes ordines angelorum et sanctorum exaltata
- Tertio, qualiter a sanctissima trinitate sit in suum thronum gloriae intronisata.
De primo nota, quod secundum devotos contemplatores et huius rei tractatores pie possumus cogitare seu meditari, quod cum Beata Virgo fuisset tanta sollemnitate, qua patuit resuscitata et glorificata corpore et anima atque ab omnibus turmis sanctorum et angelorum occurrentium honorifice salutata.
Tunc Dominus Iesus ait ad omnes beatos: Ecce – inquit – nostis et videtis matrem meam purissimam resuscitatam corpore glorificato, in cuius utero vra et omnium electorum pro salute hoc meum corpus gloriosum spiritussancto formatum assumpsi, et tanquam in tabernaculo dignissimo requievi novem mensibus. Tandem ipsa virgo me peperit, et ubere de caelo pleno lacte virgineo aluit, castissimo amplexu fovit, et in omnibus devotissime ministravit. In cruce quoque mihi pro vobis patienti et morienti astitit, et doloris gaudio confossa eius anima extitit etc.
Nunc igitur pensate et considerate, quia dignum est, ut in throno meo super omnes exaltetur ordines beatorum, aeterna praemia perceptura. Tunc omnes angeli et beati procidendo, et Dominum Iesum adorando et collaudando ceperunt dicere illud Ps.: Magnus Dominus, et magna virtus eius, et sapientiae eius non est numerus.1 Et illud Sap. IX.: Tecum, Domine, sapientia, quae novit omnia opera tua, quae et affuit cum orbem terrarum faceres, et sciebat, quid placitum esset coram oculis tuis.2 Ipsa igitur tua infinita sapientia decernat, quia iustum et dignum videtur servis tuis, Domine, ut ipsa tua sancta mater omni honore et laude dignissima, a dextris tuis in throno gloriae tuae gaudeat unatecum, et regnet in saecula saeculorum.
Tunc Sancta Trinitas mandavit omnibus, dicens illud Ps.: Sumite psalmum, et date tympanum psalterium iocundum cum cythara, buccinate in neomenia tuba, in insigni die solemnitatis vestrae,3 id est huius assumptionis. Sic quod cum omni iubilo et totius curiae caelestis summa exsultatione cepit Virgo Beata in caelum et gloriae thronum traduci et elevari. Iuxta quod praefiguratum fuit II. Regum VI.: Surrexit David, id est Christus, et abiit ipse et omnis populus, ut adducerent arcam Dei, id est beatam Dei matrem. David autem et omnis Israel ludebant coram Domino in cytharis, lyris et timpanis etc.4 In quo figuratur iubilatio omnium sanctorum et angelorum et laudis decantatio pro Beatissimae Virginis assumptione. Et nota, quod omnes turmae beatorum deducendo Beatam Virginem admirabantur in ea, et canebant iubilosas laudes, magnificando ipsam praecipue de tribus.
Primo de eius pulchritudine, quia non consueverant antea videre super angelicam pulchritudinem, nisi divinam. Sed nunc in Beata Virgine cernebat decorem excellentem super angelos infra Christum; et ideo canentes dicebant: Quae est ista, quae progreditur quasi aurora rutilans pulchra, ut luna electa, ut sol? Can. VI.,5 quibus comitantes respondendo canebant: Ista est preciosa inter filias Hierusalem, sicut vidistis eam plenam charitate et dilectione ecclesia dicente.
Secundo laudabant eam de summa dignitate a Deo sibi collata, eo quod non consueverant antea habere angeli et beati reginam super omnes choros exaltatam, sicut nunc cernebant; et ideo dicebant: Quae est ista, quae ascendit de deserto deliciis affluens? etc. Can. VI.;6 quod dicitur. Mundus totus est, quasi desertum carens omni virtute, et quomodo nunc de eo ascendit talis regina, quibus comitantes respondebant: Ista est regina, quae astitit a dextris Dei in vestitu deaurato, circumdata varietate.7
Tertio laudabant de eius gloriae sublimitate et praemii copiositate ac domina familiaritate, quia nunquam viderant aliquem post Christum in tanta gloria et plenitudine omnis gratiae, ac tanta et tali familiaritate Dei ascendentem, unde dicent: Quae est ista, quae ascendit, sicut virgula fumi ex aromatibus mirrhae et thuris, et universi pulveris pigmentarii? Cant. III.,8 in quo omnis gratiae et plenitudo gloriae figuratur. Quibus respondendo cantabatur a comitantibus: Haec est, quae nescivit thorum in delicto, habebit fructum in respectione animarum sanctarum; Sap. III.9 O ergo anima fidelis, contemplare, quantis gaudiorum generibus, quamiocundis laudibus ipsa Virgo gloriosa est exaltata.
De secundo, qualiter videlicet pertransiit omnes choros et super omnes ordines sit exaltata. Nota, quod cum sic cum omnium exsultatione elevaretur.
Primo possumus devote meditari, secundum quod scribunt devoti et contemplatores, quod cum aereum caelum, et deinde caelum aethereum gaudens transuolasset celeriter ad sidereum caelum ferebatur, ubi per gloriam eius obscurari lux solis, lunae et stellarum videbatur, prae cunctisque radians cum cerneret, quam magni sol et luna, quam magnae stellae forent a Deo create, quae tamen hic nobis parva cernuntur, cum tamen – ut dicunt propheti – minima stella maior est terra. Deinde caelum cristallinum pertransiens penetrasset caelum empireum, ubi beatorum est mansio, vidisset quoque eius amoenitatem et pulchritudinem cepit psallere et dicere, illud Ps.: Quam dilecta tabernacula tua, Domine virtutum, concupiscit, et deficit anima mea in atria tua.10 Vere melior est dies una in atriis tuis super milia. Tunc perdilectus eius filius Iesus ait ad eam: Ecce genitrix dulcissima, vide latitudinem caelorum et pulchritudinem mansionum caelestium, quas ego praeparavi electis meis habitandas. Ecce luna et sol et stellae, quae te in scripturis multipliciter praefiguraverunt. Ecce caelum empireum, quam pulchrum, quam amoenum, super omnia inferiora, in quo perpetua erit tua, et beatorum habitatio unamecumque conregnatio. Haec omnia manus mea condidit ad deitatis gloriam et laudem sempiternam. Tunc ait Maria: Vere fateor, quia magnus Dominus, et laudabilis nimis in civitate Dei nostri, in monte sancto eius: Fundatur exsultatione universae terrae mons Syon, latera aquilonis, civitas regis magni, teste Ps.11 Tandem.
Secundo cum pervenissent ad chorum infimum beatorum in caelo empireo, ubi est chorus puerorum baptisatorum et communium sanctorum, secundum Richardum super sententiarum libro II., illi eam commendare ceperunt et dicere: Te o domina mundi, quae excedis omnium merita, decet et dignum est ascendere superius, quia nos in meritis paucis vel nullis propriis salvati sumus in choro, hoc infimo ordinati. Ascendendo igitur altius relinque nobis benedictionem tuam!
Tertio quoque ad chorum angelorum veniendo, et illi commendaverunt eam dicens: O regina angelorum, merito tu super nos exaltaris, quia cum nos praesideamus singulis hominibus custodiendo. Tu es omnium universaliter protectrix et domina. Ascendendo igitur relinque nobis tuam benedictionem! Post haec.
Quarto ad chorum archangelorum veniendo, et illi commendaverunt dicens: O felix Maria, nos quidem habemus nunciate mundo maiora, tu vero edidisti mundo omnium maximum, scilicet Filium Dei. Merito ergo exaltaris. Et ascendendo relinque nos in tua benedictione!
Quinto praeterea ad virtutum chorum veniendo commendaverunt ipsi eam dicens: Nostrum est facere miracula. Sed tu, Virgo summo et indicibili miraculo Deum in tuo utero conclusisti et carne induisti, ergo dignum est te ascendere et nobis benedictionem tuam impertire.
Sexto pote statuum ad chorum veniendo commendaverunt ipsi eam dicens: O benedicta femina, nostrum est potestates daemonum cohercere, sed tu caput serpentis contrivisti. Digne ergo ascendis, et nos benedic!
Septimo principatuum veniendo in ordinem commendaverunt dicens: O imperatrix omnium, nos principamur angelis, tu vero omnibus creaturis, iustum est ergo te ascendere et nos benedicere dignare.
Octavo dominationes eam commendaverunt dicens: O domina inclita, nostrum est principatibus praeesse, tu vero ut mater ius habes etiam Deo Filio tuo praecipiendi, ergo ascendis merito, et nos benedictione tua participes facito!
Nono perveniendo ad chorum thronorum, qui commendaverunt eam dicens: O vere iocunditas electorum, digna es exaltari super nos, nam in nobis Deus requiescendo iudicia decernit, in te Dei Filius carnem assumendo, in qua iudicaturus est, vivos et mortuos requievit, ergo ascendendo nobis benedic!
Decimo ad chorum cherubin adveniendo, et ipsi commendaverunt dicens: O dominae sapientiaevas admirabile. Nos domina sapientia iocundamur, tu mater es et genitrix sapientiae Dei, id est Domini Iesu, ergo dignum est te super nos ascendere, nosque tua in benedictione relinque!
Undecimo ad chorum seraphin veniendo commendaverunt illi dicens: O mater pulchrae dilectionis, nos ardemus charitate Dei, tu in summa plenitudine charitatis, Deum tanquam Filium prae omnibus dilexisti, dignum est te super nos ad thronum tibi praeparatum ascendere, et nobis benedictionem tuam infunde!
At beata Dei mater gratias et laudes agens Deo ait: Benedictus Dominus Deus Israelis, qui facit mirabilia magna solus, et benedictum nomen maiestatis eius. Et iterum omnibus choris benedicens ait: Benedicti vos Domino, qui fecit caelum et terram. Et nunc ad XII thronum, videlicet Christi est elevata, qui est super omnes angelorum et sanctorum choros. Et de hoc in sequentibus.
Ultimo iam restat videre, qualiter Beata Virgo in thronum gloriae sit intronisata a trinitate sanctissima. Et de hoc breviter, pie et devote contemplando, nota, quod cum sollemnitate et tanta gaudiositate beatissima Dei Mater fuisset, ut praedictum est deducta et exaltata super omnes ordines.
Tunc Dominus Iesus cum summo honore ipsam ad sui dexteram in throno gloriae suae collocavit, unde Augustinus: „Tibi – inquit – domina dignae thronus regis gloriae debetur, te ipse rex gloriae, ut matrem veram et decoram sponsam prae omnibus diligens amoris amplexu sociavit sibi. Gaude igitur, et laetare sine fine!” Et qua auctoritate claret, quod si debetur sibi thronus regis gloriae, ergo idem est thronus suus et regis. Item si mater regis et sponsa, ergo iuxta regem, secundum illud III. Regum II.: Positus est thronus matri regis, quae sedit ad dexteram eius etc.12 Tunc Deus Pater benedicens eam ait: Benedicta tu in mulieribus,13 sicut annunciavi tibi per angelum. Benedixi tibi, et eris benedicta in aeternum! Gen. XXVII.14 Benedicensque benedicam tibi, et exaltabo nomen tuum in saeculum,15 en super omnia creata te dominam constituo. Et iuxta illud Gen. XLI.: Tu eris super domum meam, et ad tui oris imperium cunctus oboediet populus.16 Cuicumque volueris, regnum trade, tibi fideliter servient! Salva, quos tibi placuerit, tu regina angelorum, tu domina mundi, regna et gaude in gloria mea per saecula!
Filius quoque Dei Patris Dominus Iesus eam benedicens ait: Benedicta tu, mater dilectissima, beatus tuus uterus, quo me, Filium Dei portasti, et beata ubera tua virginea, quibus lactasti, ut scriptum est Luc. XI.17 Gaude nunc et laetare unamecum in throno gloriae perpetuae! En quia mihi fideliter et devotissime servivisti, reddo tibi servitutis vicem et retributionem, ut sicut me suscepisti in uterum tuum purissimum et dignissimum, ita ego te suscipio nunc in caeleste solium gloriosissimum et felicissimum; sicut tu me pavisti, ita ego te pascam dulcedine divinitatis et gloriae meae; sicut tu me induisti carne humana et vestimento inconsutili, ita nunc ego te induam vestimento gloriae in anima et corpore glorificato. Tu mihi in cruce pendenti conpatiens et dolens a dextris astetisti, et nunc asta gaudens a dextris meis in throno gloriae, quem tibi praeparavi, ut fruaris mecum omni bono felicitatis patriae caelestis. Et volo, ut sicut me regem omnium adorat et laudat omnis exercitus beatorum et electorum, sic te reginam cunctorum laudet et veneretur omnis ecclesia sanctorum.
Denique Spiritussanctus eam benedicendo ait: Beata es Virgo Maria, quae Dominum Iesum portasti, creatorem mundi, genuisti, qui te fecit, et in aeternum permanes virgo, prout canit ecclesia in spiritussancto. Benedicta filia, quae a me in utero materno exstitisti sanctificata, et in Filii Dei conceptione obumbrata, virtutibus et donis superplena, ut de plenitudine tua reviviscat omnis creatura. Ecce ergo tibi donatum est, ut sicut in terris requievi in te omnis gratiae plenitudine, sic nunc in caelis inhabitem te omni plenitudine gloriae. Tu itaque mater gratiae, tu mater misericordiae, tu mater veniae. Te implevit Deus omnium bonorum plenitudine, ut si quid spei, si quid gratiae, si quis salutis mundo provenerit, noverit redundari ex te, ut etiam ait Bernardus etc. Vere tota pulchra es, amica Dei, et macula non est in te.18 Nunc igitur iocundare, et Deum unum in sancta trinitate contemplare regnans cum dulci filio sine fine. Tunc ait Maria: Magnificat anima mea Dominum, et exsultavit spiritus meus in Deo salutari meo, quia respexit humilitatem ancillae suae etc. Lu. I.19 Et iterum benedicens Dominum ait: Benedicam Dominum in omni tempore, semper laus eius in ore meo,20 sit nomen Domini benedictum ex hoc nunc et usque in saeculum!21
Et ad beatos ait: Magnificate Dominum meum, et exaltemus nomen eius in idipsum!22 Congratulamini mihi omnes, qui diligitis Dominum, quia cum essem parvula, placui altissimo, et de meis visceribus genui Deum et hominem, ut canit ecclesia, moxque ut Apocal. IV. in figura scribitur: Omnes sancti miserunt coronas suas ante thronum Dei, id est coram Beata Virgine, in qua – sicut in throno – Christus Dei Filius requievit ipsam venerando. Et laudare ceperunt ac benedicere Deum dicentes: Dignus es, Domine Deus, accipere gloriam et honorem et virtutem,23 scilicet ex virgine matre, quoniam occisus es et redemisti nos Deo nostro in sanguine tuo, scilicet quem ex virgine assumpsisti. Et iterum eiusdem XIX.: Gaudeamus et exultemus et demus gloriam Deo, quia venerunt nuptiae agni etc.,24 id est gaudium pro gloria Christi et matris eius. Benedictio igitur, et claritas, et gratiarumactio, honor, virtus et fortitudo Deo nostro in saecula saeculorum! Amen.
Ad virginem quoque: Felix namque es, Sacra Virgo Maria, et omni laude dignissima, quia ex te ortus est sol iustitiae, Christus, Deus noster. Et illud Iudith XV. c.: Tu gloria Hierusalem, tu honorificentia populi nostri, tu laetitia Israel,25 eo quod castitatem amaveris, et ideo eris benedicta in aeternum. Sicque Virgo Beata in caelum gaudiose intronisata laudatur ab omnibus sanctis et angelis, et benedicitur Deus in ipsa ac per ipsam perhenniter. Et nos ergo charissimi, ut gratiam per eius merita promereamur, ac gloriam ipsam laudemus, ei supplicemus et eius patrocinia flagitemus orantes, sicut et ecclesia solet ipsam invocare dicit: Salve regina misericordiae, vita, dulcedo et spes nostra, salve, ad te clamamus exsules filii Evae, ad te suspiramus gementes et flentes in hac lacrimarum valle. Eva ergo advocata nostra illos tuos misericordes oculos ad nos converte, et Iesum, benedictum fructum uteri tui nobis post hoc exsilium, ostende, o clemens, o pia, o dulcis Maria!
Amen.
Et sic est finis huius libri.