Szerkesztés alatt
ST 10.1.3
Articulus tertius, quod
Beata Maria in glorioso corpore simul et anima est assumpta in caelum,
ad quod assignantur XII rationes
Tertium mysterium de gloriosa Beatae Virginis assumptione, et eius felicissima corporis et animae glorificatione, de qua plerique dubitant, utrum videlicet Beata Virgo sit corpore et anima assumpta in caelum, et plenissime glorificata, quemadmodum Dominus Iesus. Maxime, quia beatus Hieronymus in sermone de assumptione istud non astruit, sed sub dubio relinquit. Verumtamen pie creditur ab omni ecclesia et a doctoribus, nam Augustinus in sermone, quia profundissimo hoc asserit pluribus rationibus, quod ipsa Beata Virgo, sicut et Christus, sit resuscitata, et corpore simul, et anima glorificata, et assumpta in gloria consummata. Huius autem fidem confirmando XII rationes ad numerum, XII stellarum in corona Beatae Virginis possumus accipere, quibus Beatissima Virgo Maria gloriatur se corpore et anima, assumptam in caelum, tanquam XII stellis radiantibus ad probandum. Ut vero devotius propter simpliciores, qui magis incitantur ad devotionem per simplicem historicae narrationis modum, quam per argumentorum et rationum subtiles apices procedamus. Pie et devote contemplari possumus, quod hac ipsa die assumptionis Mariae Deus volens per omnia honorare Beatam Virginem, magnum concilium statuit secundum humanae imaginationis modum, coram quoque omnibus angelis et sanctis proposuit dicens: Ecce adest tempus, quo anima genitricis Filii Dei soluta a corpore, praemium vitae aeternae acceptura, in caelesti solio est collocanda. Quid igitur gratiae et honoris vobis videtur, ut meae nunc conferatur genitrici et eius sacratissimo corpori, in cuius utero corpus, et a Spiritussancto formatum et animam assumpsi, novem mensibus requievi, tanquam in tabernaculo dignissimo; tandem ipsa me peperit Virgo, et virgineo lacte ubere de caelo pleno aluit, et castissimo suo amplexu fovit, devotissime ministravit; et in cruce mihi morienti astitit, et conpassa exstitit etc. Tunc omnes sancti et angeli procidendo et Deum collaudando dicere ceperunt: Magnus Dominus, et magna virtus eius, et sapientiae eius non est numerus Ps. CXLVI.1 Et illud Sapientiae IX.: Tecum, Domine, sapientia, quae novit opera tua, quae et affuit cum orbem terrarum faceres, et sciebat, quid placitum esset coram oculis tuis.2
Ipsa igitur tua sapientia infinita et immensa decernat et diffiniat, quia iustum videtur servis tuis et dignum, ut ipsa tua mater omni honore et laude dignissima corpore et anima glorificata, et a dextris tuis collocata tecum regnet in saecula. Sicut ergo ab aeterno omnipotens Deus decrevit, et voluit eam corpore simul et anima assumere glorificatam, sic etiam voluit, ut quilibet ordo caelestis patriae eam adoraret honoraretque, certam rationem ponendo, quasi stellam in corona gloriosae Virginis probantem et declarantem eius dignam gloriam assumptionis:
- Primo ergo angeli posuerunt primam stellam, quae est ratio perfectionis
- Secundo primi parentes posuerunt secundam, quae est ratio exemptionis
- Tertio sancti patriarchae posuerunt tertiam, quae est ratio redundationis
- Quarto sancti prophetae quartam, quae est ratio praenunciationis
- Quinto discipuli quintam, quae est ratio ministrationis
- Sexto martyres sextam, quae est ratio appretiationis
- Septimo confessores septimam, quae est ratio commensurationis
- Octavo virgines octavam, quae est ratio incorruptionis
- Nono omnes electi nonam, quae est ratio praeelectionis
- Decimo Spiritussanctus decimam, quae est ratio superimpletionis
- Undecimo Dei Filius undecimam, quae est ratio unionis
- Duodecimo Dei Patris potentia duodecimam, quae est ratio praemagnificationis.
Unde
in figura huius legitur Apocalypsis IV. c., quod XXIV
seniores, per quos omnes sancti desingantur, adorabant viventem in
saecula saeculorum, id est Christum, et mittebant coronas suas
ante thronum, id est Beatam Virginem, in qua Christus, ut in throno
requievit. Laudantes et dicentes: Dignus es Domine Deus noster
accipere gloriam et honorem, quia tu creasti omnia, et propter voluntatem
tuam erant, et creata sunt.3 Haec ibi etc.
Primo ergo angeli honoraverunt eam dicens, quod digna est corpore et anima assumi in caelum, ratione perfectionis tali, quia Dei Mater, sicut est perfectissimae sanctitatis super omnes angelos et sanctos improportionabiliter, quae est tantae puritatis, ut maior sub Deo nequeat intelligi. Teste Beato Anshelmo ita perfectissimam beatitudinem debet habere super omnes angelos, sed quia angeli tam perfectam beatitudinem habent, quod non retardantur a gloria et perfectione suae beatitudinis, ergo nec anima Beatae Virginis debuit retardaria perfectione beatitudinis. Sed si anima Beatae Virginis sine corpore fuisset assumpta, exquo unaquaeque anima naturalem habet inclinationem ad proprium corpus, non quidem propter corpus de per se, sed propter integritatem hominis et perfectionem beatitudinis, utriusque partis secundum Franciscum de Mayronem atque Richardum super IV. di. XLIII. sequeretur, quod anima Beatae Virginis, sicut et aliorum sanctorum retardata esset a perfectione beatitudinis, et nondum adepta suum plenum desiderium, scilicet in beatitudine corporis sui; et per consequens minus perfectam beatitudinem haberet, quam angeli, quod est inconveniens; quia ipsa ut canit ecclesia: „Exaltata est super choros angelorum ad caelestia regna”, et confirmatur per illud Augustinus XIII. De trinitate: „Perfecte – inquit – beatus est, qui habet, quicquid vult, sed ipsius anima naturaliter vult beatitudinem sui corporis” ergo etc.
Secundo primi parentes generis humani, scilicet Adam et Eva accedentes adoratoque Deo dixerunt: Omnipotens, adorande, tremende, colende, benedictus tu, et benedicta mater tua! Vere ipsa digna est corpore et anima glorificari etiam secunda ratione, scilicet exemptionis, qua nos eam honoramus et laudamus. Et est talis, quia Dei Mater est exempta a maledictione Evae, quam Deus tulit contra eam propter peccatum, immo omnis maledictio Evae in benedictionem mutatur Mariae, ut dicit Augustinus in sermone De nativitate virginis. Nam ut patet Gen. III., dixit Deus mulieri Evae: Multiplicabo aerumnas tuas et conceptus tuos;. in dolore paries filios, et sub viri potestate eris, et ipse dominabitur tibi.4 Haec ibi. Sed ab his Beata Virgo exempta fuit, quia fuit Virgo mundissima, quae concepit sine pudore, portavit sine gravamine, peperit sine dolore, et fuit ab omni aerumna mulierum aliena, iuxta illud Canticorum IV.: Tota pulchra es, amica mea, et macula non est in te,5 quia nec corporalis, nec spiritualis macula fuit in ea. Ipsa denique non fuit viro subiecta, quia domina omnium virorum et mulierum, et ipsa est, quae contrivit caput serpentis. Ergo iustum et congruum est, ut etiam sit exempta ab illa generali maledictione: pulvis es et in pulverem reverteris6 etc. Concludens ergo Adam dixit: dignum est, Domine Deus, ut sicut tu me et sponsam meam, Evam in Paradiso terrestri posueras, et in statu innocentiae optimo; ita quod si mandata tua servassemus, nunquam incinerati fuissemus. Ita Beata Virgo, tua mater, quae omnia tua mandata perfectissime observavit, hanc sibi praestitam habeat gratiam, ut una tecum in caelesti Paradiso collocetur ab omni incineratione praeservata etc.
Tertio sancti patriarchae honorando eam posuerunt tertiam rationem, scilicet redundationis, quorum quidem scilicet patriarcharum gloria et gaudium est ex multorum filiorum, in vera fide Christi, et unius Dei cultu educatione et salvatione, ut dicit Bernardus in quodam sermone. Unde honoraverunt et laudaverunt Beatam Virginem ratione redundationis tali, quia gloria matris redundare habet in filium; nam gloria hominis est ex honore parentum, Ecci. III.,7 unde quicquid honoris impenditur Matri Dei, ipsi Deo exhibetur, qui ex ea natus est. Ut ergo Dominus Iesus in sua matre laudetur, tanquam in trono gloriae suae, dignum est, ut summae gloriae honorem, quae habetur in caelo, sibi praestet. Nec tam pretiosus thesaurus corporis eius permittatur in terra, sed summo honore caelestis gloriae exaltetur, ut Dei thalamus; a Filio quoque mater dignissima omnibus sanctis et angelis in gloria caelestis honoris praeficiatur. Proinde Augustinus in sermone De assumptione dicens: „Tronum Dei, thalamum Domini, Christi tabernaculum, dignum est ibi esse, ubi Christus est; tam pretiosum thesaurum dignius est caelo servari, quam terra. Haec ille.
Quarto sancti prophetae honorando posuerunt quartam rationem, scilicet praenunciationis, quia prophetae Spiritussancto sunt locuti praenunciando futura de Christo et matre eius. Dignum est ergo, ut fideles inveniantur per omnia. Sed quia multorum prophetarum oracula et praenunciationes huic concordant assumptioni corporali, unde David ait: Astitit regina a dextris tuis in vestitu deaurato,8 nam aurum non corrumpitur, nec putrescit, sic etc. Item Canti. II.: Surge, propera, amica mea!9 etc. Ecce eius resuscitatio, item Ecci. XXIV.: Qui creavit me, requievit in tabernaculo.10 Et infra in civitate sanctifi., id est in patria similare. Item Iohannis in Apocalypso XII. describit eam mulierem amictam sole,11 quod utique non convenit animae separatae. Ideoque mox inter prophetas David cepit psallere et in honore Virginis dicere: Surge Domine, in requiem tuam, tu et archa sanctificationis tuae,12 id est corpus Beatae Virginis. Moyses13 quoque ait: Memento, Domine, quoniam cum mihi praecepisti arcam tibi facere, quae dicta est arca foederis Domini, per quam figurata est Dei Mater, praecepisti, ut de lignis tantum setim fieret, quorum natura talis est, quod non putrescunt, nec a vermibus roduntur; sunt enim imputribilia et incombustibilia. Ergo corpus Beatae Mariae dignum est non permittere putrescere, sed glorificari plenissime etc.
Quinto discipuli beati, inter quos et Stephanus honorando eam posuerunt quintam rationem, scilicet ministrationis. Nam discipulis promittens et loquens Dominus Iesus in terris dixit: Qui mihi ministrat, me sequatur, et ubi ego sum, illic et minister meus erit. Ioh. XII.14 Sed quia Dei Mater prae omnibus Christo in carne sua ministravit
- primo in utero purissimum sanguinem
- secundo ipso nato lac virgineum
- tertio in tota eius vita multipliciter fovendo, et in passione condolendo,
ergo dignum est, ut ubi Christus, illic et haec eius ministra et mater, id est in caelo collocetur.
Sexto martyres honoraverunt sexta ratione, scilicet appretiationis tali. Scriptum est per Psalmum de sanctis praecipue martyribus: Pretiosa in conspectu Domini mors sanctorum eius.15 Si ergo mors sanctorum pretiosa, ergo mors Matris Dei debet esse pretiosissima, quia ipsa super omnes dignissima et sanctissima. Non autem esset pretiosissima eius mors, nisi in anima et corpore viveret glorificata, ut probat Augustinus sermone, quo scribitur.
Septimo confessores honoraverunt eam septima ratione, scilicet commensurationis tali, quia scriptum est praecipue de confessoribus, quaecumque mensura mensi fueritis, remetietur vobis, Lu. VI.16 Et iterum reddet unicuique secundum opera sua Mat. XVI.17 Sed quia ipsa Beata Virgo operata et mensa est super mensuram hominum, quantum ad meritum et gratiae plenitudinem, et quia plenitudini meriti et gratiae correspondere debet plenitudo praemii et gloriae, quia gratiam et gloriam dabit Dominus, teste Ps.,18 debuit ergo digne sibi remetieri secundum plenitudinem gloriae, ad quam pertinet glorificatio in corpore.
Octavo sanctae virgines honoraverunt eam octava ratione, scilicet incorruptionis tali, quia dignum est, ut exquo ipsa fuit Virgo integerrima, non debuit sequi eam putredinis corruptio, sed iuxta filium proxima collocatio, iuxta illud Sap. VI.: Incorruptio proximum facit Deo.19 Unde et in corporibus sanctorum pro reliquiis expositis videmus membra virginea et a peccato innoxia praeservata fore a putrefactione, ut patet in multis ad experientiam; et ideo omnes sanctae virgines cecinerunt in laudem Beatae Virginis dicens illud Sap. III., haec est, quae nescivit thronum in delicto, habebit fructum in respectione animarum sanctarum.20 Hinc Augustinus in sermone, quo scripsit: „Laetare – inquit – Maria, laetitia inenarrabili corpore et anima in proprio filio, cum proprio filio, per proprium filium! Nec sequi debet corruptionis aerumna, quam nulla secuta est tantum filium pariendo integritatis corruptio.” Haec Augustinus.
Nono omnes generaliter electi communes et reliqui accedentes honoraverunt eam congrua ratione, scilicet praeelectionis, unde cecinerunt illud ecclesiae canticum: Elegit eam Deus, et praeelegit eam, in tabernaculo suo habitare facit eam.21 Dignum ergo est, quod si alii electi et sancti ac eorum corpora multipliciter honorantur in terris Deo disponente, multomagis corpus Matris Dei honorificetur in caelis. Nimirum quorundam sanctorum corpora adhuc in terris servantur integra, multorum etiam reliquiae corporum illustrantur miraculorum gloria, quorundam sepulcra angelicis manibus, ut Clementis et Katherinae – legimus – praeparata. Aliorum denique mausolea auro et gemmis exornata, atque fidelium crebra visitatione cernimus magnificata. Ergo cum corpus Mariae sit maioris dignitatis omnibus, prae aliis debuit honorari. Sed videmus, quod non in terris, ergo in caelo, et per consequens corpore est assumpta. Alias videretur Filius maternum honorem contempsisse, quod est absurdum.
Decimo Deus Spiritussanctus honorando eam posuit decimam rationem, scilicet superimpletionis talem. Beata Dei Mater, super omnes plena gratia est salutata, cui et angelus dixit: Spiritussanctus superveniet in te, id est super omnes alios amplius veniet in te, et virtus altissimi obumbrabit tibi etc. Lu. I.22 Et hoc non tantum, quo ad animam eius, sed etiam quo ad sacrum corpus eius. Ergo ipsa super plena debuit esse gratia corpore, simul et anima. Vere plena erat facies Mariae gratia, qua et radiabat adeo, ut etiam in aliis ad solum intuitum omnem concupiam exstingueret. Vere et caput plenum erat gratia per iugem contemplationem divinam et saporem caelestium. Item os et labia, iuxta illud Ps.: Diffusa est gratia in labiis tuis,23 adeo plena erant gratia, ut ad quodlibet eius verbum certum legatur in evangelio miraculum subsecutum; et ad unam salutationem eius replera est gratia Elizabeth et Iohannes in materno utero; et ad eius quinque verba, scilicet fiat mihi secundum verbum tuum,24 Dei Filius descendit de caelo25 etc. Item aures plenae erant gratia, quae meruerunt audire verba non solum angelica, sed et dulcissima verba Christi Iesu Filii Dei. Item manus plenae erant gratia, quia contrectare meruerunt corpus Domini Iesu. Et similiter pectus et ubera, quae lactaverunt Dei Filium, et sic de aliis prosequendo. Ergo dignum est, ut eius sacratissimi corporis membra sint plena in caelo gloria, sicut et in terra, plena fuerunt Spiritussancto et eius gratia;quia ut dicit Hugo de Sancto Victore: „Plenitudo gloriae commensuratur plenitudini gratiae”.
Undecimo Dei Filius Dominus Iesus honorando eam posuit undecimam rationem, videlicet unionis talem. Illud corpus, quod unitum est divinae naturae in me – inquit –, id est in Christo, non debuit putrefieri, sed resuscitari et glorificari. Iuxta illud Ps.: Non dabis sanctum tuum videre corruptionem.26 Sed quoniam corpus matris et filii naturalis est unum naturali origine, tanquam corpus de matre exortum; ergo sicut istud ita et illud corpus debet et dignum est glorificari. Hinc Augustinus ubi scripsit: „Putredo – inquit – et vermis humanae sunt opprobrium conditionis, a quo opprobrio cum Iesus sit alienus, Mariae natura excipitur, quoniam de ea Iesus carnem sumpsisse probatur”. Haec ille.
Duodecimo Dei Patris potentia honorans eam dedit duodecimam rationem, scilicet praemagnificationis talem, quoniam inquit, dignum fuit, ut possim eam Filii Dei genitricem prae cunctis creatis magnificare, tam in Filii Dei conceptione, quam in partus virginalis praeservatione, quam etiam in omnis gratiae praedotatione, atque gloriae sublimatione, iuxta illud, quod et ipsa cecinit: „Fecit – inquit – mihi Dominus magna, quia potens est” etc.27 Iustum et dignum est, ut speciali et hac gratia praemagnificetur aliis sanctis, ut corpore simul et anima assumatur in gloria.
Et ad huius fidei confirmationem certe etiam revelationes factae sanctis leguntur. Nam in revelatione Sanctae Elizabeth legitur sibi ab angelo fore revelatum in visione, quod tam in carne, quam spiritum Domina nostra est in caelum assumpta, cum astantium multitudine angelorum: Occurrente sibi Christo in gloriosissimo splendore, portante in dextra crucis vexillum, et cum eo infinita militia angelorum. Sicque vidit in spiritu rapta beata Elizabeth Beatam Virginem Mariam multo lumine circumfusam alacriter suscipi, et cum magno concentu in caelos deduci, de sepulcro resuscitatam etc. Item legitur etiam, quod dum beatus Anthonius ordinis minorum viveret, adveniente quodam festo Sancti Hieronymi, noluit ire ad matutinum; stomachatus contra ipsum Sanctum Hieronymum pro eo, quod ipse Hieronymus in sermone De assumptione dicit in haec verba: „Monstratur – inquit – sepulcrum Beatae Virginis in valle Iosaphat medio, ubi in eius honore fabricata est ecclesia, in qua sepulta fuisse ab omnibus praedicatur. Sed nunc vacuum esse mausoleum cernentibus ostenditur. Haec idcirco dixerim, quia multi nostrorum dubitant, utrum assumpta fuerit simul in corpore, an abierit relicto corpore. Quomodo autem vel quo tempore, aut a quibus personis sanctissimum corpus eius inde ablatum fuerit, vel ubi transpositum, utrum ve resurrexerit, nescitur, quamvis nonnulli astruere velint eam iam resuscitatam, et beatam cum Christo immortalitate, in caelestibus vestiri.” Haec Hieronymus. Beatus itaque Anthonius dure tulit, quod sic dubitat Hieronymus, et non affirmat Virginis corporalem assumptionem. Post aliquam ergo morulam venit angelus ad eum in cellam interrogando: Cur, Anthoni, non vis ire ad matutinum? At ille se indignari contra Hieronymum, ob hanc causam praetactam, et idcirco noluisse eius officium visitare respondit. Et post moram aliquam ecce Beata Virgo astitit cum ingenti lumine et angelorum comitatu. Statimque Anthonius genuflexo rogavit, ut eum redderet certum de corporis assumptione, ut secure possit praedicare. Tunc Beata Virgo certificavit eundem committendo, quod secure id praedicaret. Illico autem beatus Hieronymus assistens apparuit dicens, quod ipse ideo hoc non asseruit in sermone praedicto, quia non fuit certificatus, et quod haec sua dubitatio Deo disponente fuit occasio, ut Beata Virgo se pluribus revelaret, et eos de hoc certificaret, et sic visio disparuit in caelum. Et beatus Anthonius in consolatione magna remansit etc.
Ad propositum itaque redeundo pie possumus meditari, quod cum omnes sancti praedicto modo Beatam Virginem collaudassent, et singulis rationibus dignam hoc honore assumptionis proclamassent, tunc Deus trinitas mandavit omnibus illud Ps.: Sumite psalmum, et date tympanum psalterium iocundum cum cithara, buccinate in neomenia tuba, in insigni die solemnitatis,28 scilicet huius assumptionis. Sicque Dominus Iesus cum multitudine angelorum et sanctorum adveniendo dulcitur intonavit: Surge, propera, amica mea, speciosa mea, et veni,29 veni de libano psonsa, veni coronaberis! Et sic resurrexit Beata Virgo et glorioso corpore refulgens cum omni gaudio totius curiae caelestis est in caelum intronisata, sicut de hoc latius patebit in historia assumptionis. Proinde beatus Gerardus episcopus in suis Homeliis dicit. „Hodie Virginem Beatam caeli susceperunt letando, archangeli iubilando, principatus armonisando, ptantes citharisando, cherubin et seraphin hymnisando, atque ad supernum divinae maiestatis tribunal deducendo”. Haec ille.
O itaque fidelis anima, considera, quanta hodie sunt, celebrata in caelo gaudia! O qualis et quanta Beatissimae Mariae hodierna laetitia! O quam ineffabilis eius gloria, stude, et tu o mens, devota in hac die tam laetabunda, ut Dei genitrici congratulando ipsi te recommenda! Ipsamque affectuosius invoca, ipsam acclama, ut in caelesti patria tui memor ipsa dignetur intercessione sua te sublimare ad sua illa bona ineffabilia, et participem gloriae facere per aeterna saecula!
Amen.